+8 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
Календарьда бу көн
4 февраль 2016, 02:00
5 февраль. Саамнар – азсанлы халык
5 февральдә Саам халыклары көне (Saamelaisten kansallispäivä) билгеләп үтелә. Саам (лопарь) – Норвегиядә яшәүче азсанлы (40 меңгә якын) халык. Аларның 18 меңе – Швециядә, 4 меңе – Финляндиядә, 2 меңе Русиядә (Кола ярымутравында) гомер кичерә.
Саамнар күл һәм елга хуҗалары дип исәпләнгән рухларга табына. Ташларны изге саныйлар. XX гасыр башына кадәр һәр гаиләдә тукымага төрелгән таш – илаһ саклаган.
Саамнар, шулай ук, сейдларга табына. Бу – бик кызыклы күренеш, чөнки гади генә агач төбе дә, кеше ясаган таш конструкция дә, җирдәге мүк тә сейд була ала. Иң билгеле саам сейды да шул ук мүк. Саамнар фикеренчә, сейд ул – аерым урындагы рух. Бу – таш, агач төбе, яки мүк үзе түгел, ә аларда яшәүче рух. Саамнар аларга корбан китергән.
Бу халыкның им-томчы, сихерче, шаман, жрец ролен үтәүче руханилары (нойда, нойд, кебун) булган. Алар шаманлык итү – камлау (урыс теленә “камланье” рәвешендә кергән) юлы белән күрәзәчелек иткән, авыруны савыктыру өчен һәм башка эшләргә рухларны ярдәмгә чакырган. Бу руханилар камлау өчен шөлдерле барабан (каннус, кобдас), яки махсус билбау (почень) кулланган.
Саамнар, шулай ук, сейдларга табына. Бу – бик кызыклы күренеш, чөнки гади генә агач төбе дә, кеше ясаган таш конструкция дә, җирдәге мүк тә сейд була ала. Иң билгеле саам сейды да шул ук мүк. Саамнар фикеренчә, сейд ул – аерым урындагы рух. Бу – таш, агач төбе, яки мүк үзе түгел, ә аларда яшәүче рух. Саамнар аларга корбан китергән.
Бу халыкның им-томчы, сихерче, шаман, жрец ролен үтәүче руханилары (нойда, нойд, кебун) булган. Алар шаманлык итү – камлау (урыс теленә “камланье” рәвешендә кергән) юлы белән күрәзәчелек иткән, авыруны савыктыру өчен һәм башка эшләргә рухларны ярдәмгә чакырган. Бу руханилар камлау өчен шөлдерле барабан (каннус, кобдас), яки махсус билбау (почень) кулланган.
Читайте нас:
© 2019-2024 “KizilTan” электрон басмасы элемтә, мәгълүмат технологияләре һәм киңкүләм коммуникацияләр өлкәсендә күзәтчелек буенча федераль хезмәт тарафыннан теркәлгән.
Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.
Басманың яшь категориясе 12+
___________________
Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)
Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.
Возрастная категория издания 12+
Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.
____________________
УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.
Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.
___________________
Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.
Телефон приемной: (347) 272-13-61.
Телефон
8(347)272-13-61
Электрон почта
kyzyltan@mail.ru
Адресы
450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт
Реклама хезмәте
8(347)272-62-27
Хезмәттәшлек
8(347)272-62-27