+12 °С
Яңгыр
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Календарьда бу көн
9 февраль 2016, 02:00

10 февраль. Йорт иясе баш кашый

10 февральдә славяннар йорт иясе көнен билгели. Икенче төрле ул Велесичи (Кудесы) бәйрәме дип атала. Бу атама очраклы түгел, чөнки, беренчедән, славян мифологиясендә барча ияләр Велес исемле аллага буйсынган; икенчедән, шушы кичне гади халык “кудесы” дип аталган шөлдерле барабаннар кагып, төрле көйләр уйнап, йорт иясенең күңелен күрергә тырышкан.

Бу образ бөтен милләт­ләр мифологиясендә дә яши. Мәсәлән, татарлар аны идән астында яшәүче озын, ак киемле карт итеп күз алдына китергән. Ул — бик игелекле зат. Төнлә бишек­тәге сабый йокысыннан елап уянса, аны тибрәтеп йоклатып җибәрә, йон эрләргә ярата, савыт-сабаны чиста итеп юып куя. Гомумән, бу ия шапшаклыкны сөйми, тынычсызлана. Татар йорт иясенең сәер гадәте дә бар — ул шатыр-шотыр баш кашый. Шуңа төннәрен авыл өйләрендә кыштырдаган тавышлар ишетсәгез, аптырарга ярамый – димәк, иябез яраткан шөгыле белән мәш­гуль.

10 февраль кичендә йорт иясенә атап табын корып, аны сыйларга кирәк. Моның өчен өстәлгә ак ашъяулык җәеп, өстенә яңа пешкән икмәк, баллы камыр ашлары яисә балык бәлеше кую мотлак. Сый янында татлы эчемлек булса, бигрәк тә яхшы. Шунда ук йорт иясенә бүләккә тимер акча, кәнфит-шикәр дә куела.

Иртәгәсен сый-нигъмәтләр кимеп, бүләкләр урыныннан күчсә, бу яхшыга юрал­ган. Хуҗалар төшлә­рендә йорт иясен күрсә, бу аның рәхмәте буларак кабул ител­гән. Димәк, йорт иясе алдагы ел­да да кешеләргә игелекле, яр­дәмчел бу­ла­чак. Шунысы да бар: гаилә­гезгә авыр көннәр кил­сә, йорт иясеннән ярдәм сорап, өстәлегездә төнгә татлы ризыклар калдырыгыз. Кү­рерсез, файдасы булачак!
Читайте нас: