11 февраль. Велес – сыерларны яклаучы

11 февральдә славян мифологиясендә Велес көне билгеләнә. Ул кыш уртасы җитүен аңлата. Бу көнне Велес исемле мәҗүси тәңре сыбызгыда уйнап, салкыннарны куып, шәһәр-авыллар аша үтә. Марена исемле кыш тәңресе, кар-буранлы тынын өреп, аңа каршы төшәргә маташса да, нияте барып чыкмый. Велес суыктан интегүче кешеләрнең күңелен күтәрә, аларга якты нур сала. Шушы көннән башлап кыш язга таба борыла дип исәпләнә.

Велес – кешеләрне генә түгел, мал-туарны да яклаучы. Ул аеруча сыер малын үз итә. Шуңа күрә бу көнне хатын-кызлар, махсус йолалар башкарып, сыерлары яныннан үлем афәтен куган. Моның өчен йола әбиләре чәчләрен туздырып, сыер янына килгәннәр дә, таба төбенә каты итеп сугып, әҗәлне куркытканнар. Алар артыннан кулларына күсәк, урак, чалгы, табагач тоткан башка хатын-кызлар да ияргән. Имеш, үлем, бу “делегацияне” күргәч, авылны ташлап кача икән. Ир-атларга бу йолада катнашырга ярамаган.

Шуннан соң, славян хатын-кызлары бергә җыелып, әче бал эчкән. Бу көнне ирләренең аркасына киндер сугу тактасы белән “тамызып” алу да гаеп саналмаган. Шулай итсәң, имеш, сыерлар ел буена тыңлаучан һәм сөтле була. Бәйрәм табынына акмай, сөт ризыклары мотлак куелса да, сыер ите ашарга ярамаган.

Ахырда, йола әбиләренең муенына камыт кидереп, сөрән тагып, авылны ураганнар. Артыш ботагына ут элдереп, йорт-абзарларның почмакларын өч тапкыр төтәсләп чыкканнар. Шул рәвешле, торактан явыз рухлар куылган. Моңа охшаш йолалар төрки халыклар фольклорында очрамый.

Читайте нас:

Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.

Басманың яшь категориясе 12+

___________________

Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)

Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.

Возрастная категория издания 12+

Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.

____________________

УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».

Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.

Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.

___________________

Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.

Телефон приемной: (347) 272-13-61.

Телефон

8(347)272-13-61

Электрон почта

kyzyltan@mail.ru

Адресы

450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт

Реклама хезмәте

8(347)272-62-27

Хезмәттәшлек

8(347)272-62-27