Балдан Лхамо

Риваятьләр буенча, Гаутама 29 яшендә картлык, үлем турында уйлана башлый. Ул, гаиләсен калдырып, дәрвишлеккә китә, барлык вакытын дөньядагы бәхетсезлек­ләр­нең сәбәпләренә төшенүгә, кеше­ләрне алардан коткару юлларын эзләүгә багышлый. Күп еллар дәвам иткән эзләнүләрдән соң, ниһаять, аның хыялында чын хакыйкать ачыла. Шушы вакыйгадан соң ул үзен Будда дип атый. Риваятьләр буенча, Будда — нирванага, ягъни яшәүнең барлык сыйфатларын тоюдан арыну халәтенә иң беренче булып керә алган кеше. Шушы халәткә керүне ул һәр кешенең яшәү максаты дип ышандырырга омтыла. Будда карашынча, кешегә дөнья мәшәкать­ләреннән котылуның иң дөрес юлы — гыйбадәтханәгә (монастырьга) китү. Будда шушындый беренче монахлар ханәсен оештыручы булып санала.

Будда дине Һиндстан, Кытай, Япония, Монголия һәм Бурятиядә таралу алган.

21 февральдә Тибет буддачылары Балдан Лхамо – Дини тәгъ­лиматны яклау көнен билгели. “Балдан Лхамо” — Тибет буддизмы­ның Гелугпа традиция­ләрендә төп динне саклаучы булып тора. Ул 10 ачулы илаһлар арасында җеннәр белән идарә итүче һәм агуларны бетерүче илаһ.

Аның хөрмәтенә хурал (гыйба­дәт) елның соңгы көнендә үткәрелә. Ай календаре буенча яңа ел алдыннан Балдан Лхамо җиргә төшеп, үзенең тарафдарлары янына килә, аларга илаһи көч бирә. Будда динен тотучылар Употсахи көнендә (ай календа­реның 25нче көне) һәм һәр айны Балдан Лхамога багышлап дацан­нарда (гыйбадәт­ханә­ләрдә) һәм йортларда гыйба­дәт кыла.