Төньякта – яз, көньякта – көз

20-21 мартта Кояш Җир шарының нәкъ экватор уртасында торып, көньяк ярымшарны да, төньягын да бертигез яктырта. Бу чорда көн белән төн тигезләшеп, икесе дә төгәл 12 сәгать тәшкил итә. Кояш исә төп-төгәл көнчыгыштан чыгып, көнбатышта бата. Бу көнне Җирнең төньяк ярымшарында – астрономик яз, көньягында астрономик көз башлана.

Төньяк ярымшарда яшәүче Русия халкы өчен 20-21 март килеп җитүе язны тоткарлап торучы кара көчләрнең җиңелә башлавын, салкыннарның чигенүен аңлаткан. Халык төрле йолалар, магик чаралар ярдәмендә яз килүен мөмкин кадәр тизләтергә тырышкан. Мәсәлән, борынгы чорда татар халкында бу көнне җар салу йоласы киң таралган булган. Йоланың асылында Кояшка табыну, җылы чакыру, салкыннарны, кышны куу ята. Борынгылар, аеруча балалар һәм яшьләр, биегрәк урыннардан – йорт түбәләреннән, койма башларына, калкулыкларга, тауларга менеп, Кояш чакырганнар; теләкләр әйтеп, сүз көче белән кышны, салкыннарны тизрәк озатырга тырышканнар; камырдан “кошлар” ясап, шуларны мичтә пешереп, очлы таякларга, колга башларына кидереп, урамда “очырып” йөргәннәр. Кошларның очуын күргәч, Кояшны тоткарлап, кышны саклап торучы кара көчләр куркып кача, дип ышанылган. Шул рәвешле, борынгылар хәйлә ярдәмендә салкыннарны, явыз ия-рухларны алдарга өметләнгән.

Читайте нас:

Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.

Басманың яшь категориясе 12+

___________________

Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)

Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.

Возрастная категория издания 12+

Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.

____________________

УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».

Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.

Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.

___________________

Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.

Телефон приемной: (347) 272-13-61.

Телефон

8(347)272-13-61

Электрон почта

kyzyltan@mail.ru

Адресы

450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт

Реклама хезмәте

8(347)272-62-27

Хезмәттәшлек

8(347)272-62-27