Данлыклы сәяхәтче, папуаслар дусты

Белем алуны дәвам итү максатында, булачак сәяхәтче Миклухо-Маклай Германиягә китә, биредәге университетларда философия, медицина, химия фәннәрен төпле өйрәнә. Шушы чор галим тормышында истәлекле вакыйга белән билгеләнә: ул зоолог-тикшеренүче Э. Геккель белән очраша һәм аңардан Канар утрауларына һәм Мароккога фәнни экспедициядә катнашуга чакыру ала.

1868 елда укуын тәмамлаганнан соң тик­шеренүләр максатында оештырылган сәяхәтләр Миклухо-Маклай өчен тормыш мәгънәсенә әверелә.

Сәяхәтләр барышында яшь галим дөньяның төрле төбәкләрендә була. 1871 елның 20 сен­тябрендә, мәсәлән, ул Коралл диңгезе ярында Бонг авылы янына килеп чыга. Урыс тикше­ренү­чесе биредәге җирле халык — папуаслар белән якыннан аралаша, үзенең мөнәсәбәте, ярдәм­чел­­леге белән аларның тулы ышанычын яулый. Бу инде сәяхәтчегә кыргый кабилә саналган папуасларның телен, гореф-гадәтләрен якыннан өйрәнү мөмкинлеге бирә. Әйткәндәй, папуаслар Миклухо-Маклайны якын күреп, “тамо-рус”, ягъни “урыс кешесе” дип атап йөртә.

1886 елда Русиягә кайткач, сәяхәтче-галим зур экспедицияләрдә катнашмый, Украинада антропология буенча тикшеренүләр генә алып бара. Тууына 170 ел үтсә дә, галимнәр һәм сәяхәтчеләр арасында Миклухо-Маклай исеме бүген дә үз эшенә җаны-тәне белән бирелгән фән эшлеклесе мәгънәсендә йөри.