Октябрь

Истәлекле көннәр, һөнәри бәйрәмнәр һәм юбилейлар

1 – Халыкара өлкән яшьтә­геләр көне;
– Халыкара музыка көне;
– Коры җир гаскәрләре көне.
2 – Электрон почтаның туган көне.
3 – Халыкара табиблар көне.
4 – Җиһан гаскәрләре көне;
– Бөтендөнья киек җәнлек­ләрне саклау көне.
5 –Укытучылар көне.
7 – Мәүлит киче;
– Русия Федерациясе Президенты Владимир Путинга 70 яшь;
– драматург Фәрит Богда­новның тууына – 90 ел.
9 – Авыл хуҗалыгы һәм эшкәр­тү сәнәгате хезмәткәрләре көне;
– Бөтендөнья почта көне;
– күренекле актриса Асия Нәфыйкованың тууына – 90 ел;
– шагыйрә Земфира Муллагалиевага 75 яшь.
11 – Республика көне.
12 – Башкортстан Республикасы Дәүләт гербы һәм гимны кабул ителгән көн;
– данлыклы актер Фидан Гафаровка 75 яшь.
13 – Данлыклы актриса Нурия Ирсаевага 80 яшь.
15 – Совет дәүләт һәм партия эшлеклесе, озак еллар БАССР Югары Советы Президиумы Рәисе булган Фәйзулла Солтановның тууына – 100 ел.
– башкорт халык җырларын оста башкарган Гыйльман Сәфәргалинның тууына – 85 ел.
16 – Юл хуҗалыгы хезмәт­кәрләре көне.
17 – Данлыклы скульптор Тамара Нечаеваның тууына – 100 ел.
18 – Җырчы Рәйлә Азнакаевага 70 яшь.
21 – Мәшһүр балетмейстер һәм хореограф Фәйзи Гаскәровның тууына – 110 ел.
23 – Реклама хезмәткәрләре көне.
– иң беренче лауреатларга Салават Юлаев исемендәге премияләр бирелүгә 55 ел.
24 – Язучы Марат Әминевка 55 яшь.
25 – Русиянең таможня хезмәт­кәрләре көне.
26 – Күренекле журналист һәм мөхәррир Миңнегали Якуповның тууына – 90 ел.
29 – Комсомолның туган көне.
30 – Сәяси золым корбаннарын искә алу көне.
31 – Шагыйрь Әхмәдин Әфтахка 75 яшь.

сынамышлар

1 октябрь – әгәр бу көнгә торналар җылы якка китеп бетсә, Покрау көнне (14 октябрь) беренче суыкларны көтегез. Әгәр бүген җылы булса, 2 ноябрьгә кадәр көннәр суытмый.
2 октябрь – бал кортларын кышка әзерли башлыйлар.
3 октябрь – бу көнне җил көнчыгыш яисә көнбатыштан иссә – яңгырга, көньяк җиле – җылыга, төньяктан искәне салкынга ишарә.
4 октябрь – бүген көн нинди, алдагы 4 атна да шундый булачак.
5 октябрьдә каен яфраклары коелып бетмәсә, кар соң ятар.
6 октябрьдән чын суык көз – елның өченче фасылы башлана.
7 октябрьдән көн сизелерлек кыскара, төннәр караңгы һәм озын.
8 октябрь – әгәр бу көнне беренче кар төшсә, 21 ноябрьдә кар ятар.
9 октябрь – әгәр бүгенгә чия агачында бер генә яфрак та калмаган икән, тиздән кыш җитәр.
10 октябрьдә көннәр коры икән, кыш әле тиз генә җитмәс.
11 октябрьдә куяннар соры тунын алыштырмый икән, кыш әле килергә ашыкмый. Коры яфраклар җиргә кире ягы белән ята икән, киләсе елда муллык булыр.
12 октябрьдә күктә йолдызлар күп булса, көз коры килер.
13 октябрьдә каен һәм юкә Покрауга кадәр “чишенеп” бетсә, ел уңай килер. Әгәр берән-сәрән яфраклар калса, кыш суык булыр.
14 октябрь – Покрау. Бу көнне төшкә кадәр көз, төштән соң – кыш. Покрау нинди – ел шундый.
15 октябрь – көн яңгырлы булса, кыш суык килер. Җил көньяктан иссә, кыш җылы булыр. Явым-төшем булмаса, күк йөзе чиста икән, тиздән суытыр.
16 октябрь – соры болытлар түбән йөзә икән, көн бозылыр.
17 октябрь – җил тынса, көннәр суытыр.
18 октябрь – әгәр ала каргалар һәм чәүкәләр һавада очып уйный, ә болытлар җилгә каршы агыла икән, кар явар.
19 октябрь – коры кар төшкәләсә, киләсе ел җәе – җылы, уңыш мул булыр.
20 октябрь – агачта яфраклар коелып бетмичә, кар яуса, тиздән эреп бетәр.
21 октябрь – болытлар җиргә салынып торса, тиздән суытыр.
22 октябрь – түбәләрдә боз сөңгеләре күренсә – көз китәргә ашыкмый дигән сүз.
23 октябрь көнне Айны күзәтәләр. Әгәр “мөгезе” төньякка карап тора икән, тиздән суыклар җитәр. Көньякка караса – бер атна җылы торыр. Көнчыгыш яисә көнбатышка юнәлсә – көчле суык җил көтегез.
24 октябрь иртән кар очса, кыш суык килер.
25 октябрьдә йолдызларга карыйлар. Алар якты яна икән – суыта, тонык икән – җепшек карга, зәңгәр төсмер белән балкып янсалар – кар көтегез. Балкучы йолдызлар бик күп икән, киләсе елга борчак уңар.
26 октябрь – көньяктан тиз-тиз агучы болытлар я яңгыр, я кар алып килә.
27 октябрьдә  аякка иярерлек пычрак икән, 4 атнадан чын кыш килер.
28 октябрьдә аяз күктә Ай зур алкалар белән боҗраланса – суыкларга, әгәр түгәрәкләр кызыл булса – җил һәм карга ишарә.
29 октябрьдә җир яртылаш яфрак, яртылаш кар белән кап­лана.
30 октябрьдә яңгыр яуса – кыш суык килер. Аяз булса, җылы кыш көтегез.
31 октябрьдә Айны күзә­тәләр. Әгәр “мөгезе” төньякка караган, ә болытлар көньякка таба йөзә икән, якын көннәрдә явым-төшем көтелми. Әгәр “мөгез” көньякка карап, болытлар төньякка таба юл алса, ноябрьне елак көннәр башлый.