Бер көн — нурлы, бер көн яңгырлы ул...

Истәлекле көннәр, һөнәри бәйрәмнәр һәм юбилейлар

1 — Халыкара өлкән яшьтәгеләр көне;

—Халыкара музыка көне;

—язучы Газим Шәфыйковның тууына 85 ел.

4 — Җиһан гаскәрләре көне;

—Бөтендөнья кыргый җәнлекләрне саклау көне;

—Русиянең атказанган, Башкортстанның халык артисты Риф Сәйфуллинга — 75 яшь.

5 — Укытучылар көне;

—“Китап” нәшриятының нәфис әдәбият бүлеге мөхәррире Эльвира Нигъмәтуллинага — 50 яшь.

7 — Бөтендөнья торак көне;

—Халыкара табиблар көне.

10 —Советлар Союзы Герое Гайфетдин Аскинның тууына 100 ел;

—публицист һәм шагыйрь, Шаһит Ходайбирдин исемендәге премия лауеаты Азамат Юлдашбаевка — 60 яшь.

11 — Республика көне.

13 — Авыл хуҗалыгы һәм эшкәртү сәнәгате хезмәткәрләре көне;

—фехтование буенча Русиянең халыкара класслы спорт мастеры Вадим Әюповка — 50 яшь;

—биохимик, медицина фәннәре докторы Эдуард Әһлетдиновка — 50 яшь.

16 —Зәйнәп Биишева исемендәге Башкортстан “Китап” нәшриятына 105 ел.

20 — Юл хуҗалыгы хезмәткәрләре көне;

—Башкортстанның халык шагыйре Мостай Кәримнең тууына 105 ел.

23 — Реклама хезмәткәрләре көне.

25 — Галим-философ, публицист, философия фәннәре докторы, профессор Октябрь Вәлитовка — 90 яшь.

26 — “Китап” нәшриятының баш рәссамы Азат Мөхтәруллинга — 60 яшь.

 

Сентябрьдәй юаш кыз түгел ул,

Ноябрьдәй усал апа да:

Зирәк һәм яшь чибәр ханым төсе

Октябрьнең һәрбер адымында.

 

Таҗын ышанычлы киеп алган,

Еламюы — җиңел салкынлык...

Берчә кырыс, берчә шәфкатьле ул,

Ә төсләре — хәйран калырлык!

 

Бер көн — нурлы, бер көн яңгырлы ул,

Төрле була белә, янәсе!

Мөгаен да октябрьдәдер ул

Бу көзләрнең асыл мәгънәсе...

 

Ләйсән Якупова.

 

Сынамышлар

1 октябрь – әгәр бу көнгә торналар җылы якка китеп бетсә, Покрау көнне (14 октябрь) беренче суыкларны көтегез. Әгәр бүген җылы булса, 2 ноябрьгә кадәр көннәр суытмый.

2 октябрь – бал кортларын кышка әзерли башлыйлар.

3 октябрь – бу көнне җил көнчыгыш яисә көнбатыштан иссә – яңгырга, көньяк җиле – җылыга, төньяктан искәне салкынга ишарә.

4 октябрь – бүген көн нинди, алдагы 4 атна да шундый булачак.

5 октябрьдә каен яфраклары коелып бетмәсә, кар соң ятар.

6 октябрьдән чын суык көз – елның өченче фасылы башлана.

7 октябрьдән көн сизелерлек кыскара, төннәр караңгы һәм озын.

8 октябрь – әгәр бу көнне беренче кар төшсә, 21 ноябрьдә кар ятар.

9 октябрь — әгәр бүгенгә чия агачында бер генә яфрак та калмаган икән, тиздән кыш җитәр.

10 октябрьдә көннәр коры икән, кыш әле тиз генә җитмәс.

11 октябрьдә куяннар соры тунын алыштырмый икән, кыш әле килергә ашыкмый. Коры яфраклар җиргә кире ягы белән ята икән, киләсе елда муллык булыр.

12 октябрьдә күктә йолдызлар күп булса, көз коры килер.

13 октябрьдә каен һәм юкә Покрауга кадәр “чишенеп” бетсә, ел уңай килер. Әгәр берән-сәрән яфраклар калса, кыш суык булыр.

14 октябрь – Покрау. Бу көнне төшкә кадәр көз, төштән соң – кыш. Покрау нинди — ел шундый.

15 октябрь – көн яңгырлы булса, кыш суык килер. Җил көньяктан иссә, кыш җылы булыр. Явым-төшем булмаса, күк йөзе чиста икән, тиздән суытыр.

16 октябрь – соры болытлар түбән йөзә икән, көн бозылыр.

17 октябрь – җил тынса, көннәр суытыр.

18 октябрь – әгәр ала каргалар һәм чәүкәләр һавада очып уйный, ә болытлар җилгә каршы агыла икән, кар явар.

19 октябрь – коры кар төшкәләсә, киләсе ел җәе — җылы, уңыш мул булыр.

20 октябрь – агачта яфраклар коелып бетмичә, кар яуса, тиздән эреп бетәр.

21 октябрь — болытлар җиргә салынып торса, тиздән суытыр.

22 октябрь — түбәләрдә боз сөңгеләре күренсә – көз китәргә ашыкмый дигән сүз.

23 октябрь көнне Айны күзәтәләр. Әгәр “мөгезе” төньякка карап тора икән, тиздән суыклар җитәр. Көньякка караса – бер атна җылы торыр. Көнчыгыш яисә көнбатышка юнәлсә – көчле суык җил көтегез.

24 октябрь иртән кар очса, кыш суык килер.

25 октябрьдә йолдызларга карыйлар. Алар якты яналар икән – суыта, тонык икән – җепшек карга, зәңгәр төсмер белән балкып янсалар – кар көтегез. Балкучы йолдызлар бик күп икән, киләсе елга борчак уңар.

26 октябрь — көньяктан тиз-тиз агучы болытлар я яңгыр, я кар алып килә.

27 октябрьдә  аякка иярерлек пычрак икән, 4 атнадан чын кыш килер.

28 октябрьдә аяз күктә Ай зур алкалар белән бормаланса – суыкларга, әгәр түгәрәкләр кызыл булса – җил һәм карга ишарә.

29 октябрьдә җир яртылаш яфрак, яртылаш кар белән каплана.

30 октябрьдә яңгыр яуса – кыш суык килер. Аяз булса, җылы кыш көтегез.

31 октябрьдә Айны күзәтәләр. Әгәр “мөгезе” төньякка караган, ә болытлар көньякка таба йөзә икән, якын көннәрдә явым-төшем көтелми. Әгәр “мөгез” көньякка карап, болытлар төньякка таба юл алса, ноябрьне елак көннәр башлый.