Балтач районының Югары Карыш авылында халыкны социаль хезмәтләндерү комплекслы үзәгенең балалар һәм үсмерләр өчен социаль приют бүлеге 2003 елның февраленнән бирле эшләп килә. Биредә төньяк зонага кергән Борай, Балтач, Мишкә, Караидел районнарыннан катлаулы, авыр тормыш хәленә тарыган балалар тәрбияләнә. Тормыш төбенә төшкән, эчкече, авыр хәлдә калган гаиләләрдәге балаларны, гадәттә, районның опека органы китерә. Ата-ана хокукыннан мәхрүм ителгәннәрнең балалары башка гаиләгә биргәнче, яки балалар йортына урнаштырганчы вакытлыча шушында тәрбияләнә. Бүген приютта яшәгән 19 баланың иң кечесенә — 5 яшь, иң зурысы 9нчы сыйныфта укый. Учреждениедә яшәү, тәрбияви-педагогик эш алып бару өчен шартлар тудырылган. Социаль-медицина-педагогик консилиум булдырылган. Балалар һәм үсмерләрнең акыл-сәләте комплекслы тикшерелә, белгечләр тарафыннан психолог-педагогик ярдәм күрсәтелә. Тәрбияләнүчеләр Югары Карыш гомуми белем бирү мәктәбенә укырга йөри, мәктәпкәчә яшьтәге нәниләр белән тәрбиячеләр шөгыльләнә. Приют базасы нигезендә, шулай ук, кечкенәләрне мәктәпкә әзерлиләр.
— Без аяныч хәлдә калган балаларны тәрбиялибез, карыйбыз, аларның мәнфәгатьләрен, хокукларын яклыйбыз. Ләкин нинди генә конфликт килеп чыкса да, аның уңай нәтиҗәсен, гаилә хәленең яхшыруын көтәбез, баланы үз әти-әнисенә бирү, гаиләне саклап калу яклыбыз. Чөнки биредә барлык шартлар булса да, гаилә мохитен, әти-әни җылысын бернәрсә дә алыштыра алмый. Күпчелек очракта ата-аналар хатасын таный, ант итеп, үтенеп, ялгыштык, дип нарасыйларын алып китә. Андыйлар безгә кире кайтмый, – дип сөйли социаль приют мөдире Ләйсән Бәдриева.
Дөрес, һәр сабый өчен үз әти-әнисе газиз. Өйдә ачлык, ялангачлык көтсә дә, баланың күңеле туган оясына тартыла. Бүре баласын бүреккә салсаң да, урманга карый, диләр. Йөздән бер бала кайтмыйм дияргә мөмкиндер. Бер уйласаң, тамагы тук, өсте бөтен, уйныйм дисә уенчыгы күп, укыйм, шөгыльләнәм дисә — мөмкинлекләр бар, изге күңелле, ягымлы карашлы белгечләр һәрвакыт ярдәмгә әзер. Ә бит араларында, 4-5 яшькә җитеп, калак тота, юына белмәгәннәре дә очрый. Андый балалар, гадәттә, баштарак сагынса да, кайтасым килә дип әйтми...
Приют хезмәткәрләренә балаларга әхлакый тәрбия бирү, укучыларның сәләтен ачу, үстерү, аларны укыту, хезмәт сөяргә өйрәтү кебек бурычлар куелган. Коллективта зур педагогик стажлы, тәҗрибәле хезмәткәрләр көч сала. Психолог Кадрия Габбасова, тәрбиячеләр Альфира Вәлиуллина, Рима Гыйләҗетдинова, Гүзәл Галиханова, Зәмфирә Кәшфуллина, Равилә Галиханова, Зөһрә Хәмәтова, социаль педагог Филия Сибатова, шәфкать туташы Зәнфирә Саттарова белән диета буенча җаваплы Флорида Исламгалиеваны җитәкче мактап телгә алды. Озак еллар сәламәтлек сагында торучы Зәнфирә Саттарованың хезмәтен аерым билгелисе килә. Тәҗрибәле хезмәткәр күзәтчелеге нәтиҗәсендә приюттан бер генә бала да каты авырып дәваханәгә озатылганы юк. Баланың чирен башлангыч чорында ук сизеп, шундук тиешле чара күрә белә ул. Әйткәндәй, Зәнфирә ханым да, психолог Кадрия Габбасова да тәрбиягә балалар алып үстерәләр. Хезмәткәр Алсу Сабирова балаларга сәхнә киемнәрен үзе тегеп бирә. Пешекчеләр Альбина Шәйбәкова, Зөлфия Шәяхмәтова тәрбияләнүчеләрне тәмле аш белән сыйлый. Фәния Хөсәенова, Фидаил Гыйндуллин, Валерий Саттаров, Илфат Такиуллин хуҗалык эшләрендә җаваплы. Водитель Илүс Гатиятуллин да юлга чыгарга һәрчак әзер.
— Комплекслы үзәкнең директоры Зәлифә Мәгъзүмовага коллектив исеменнән рәхмәт белдерәм. Приютны төзекләндерү эшләре, спонсорлар табып, балаларга мәктәп кирәк-ярагы алу, яңа җиһазлар булдыруда тырышлыгы зур, — ди Ләйсән Бәдриева.
Әйткәндәй, Ләйсән Флүр кызының үзенең гаиләсе дә үрнәк итеп куярлык. Шушы авылда тырыш, уңган, алтын куллы, күпбалалы Гөлнур һәм Флүр (әтисе инде мәрхүм) Шәйбәковлар гаиләсендә туып-үскән кыз мәктәптән соң, Бөре педагогия институтының башлангыч белем бирү педагогикасы һәм методикасы факультетында белем ала. Күрше авылларда укыта, авыл биләмәсендә яшьләр эшләре буенча белгеч, приют ачылгач, башта – социаль педагог, үткән елның көзеннән мөдир булып эшли. Үзләре төзегән мәһабәт йорт шат тавышлардан яңгырап тора. Олы улы Инсаф — Нефтекама колледжында беренче курста, Ильяс — мәктәптә тугызынчы, Азамат өченче сыйныфларда укыйлар. Баһадир егетләр арасындагы бер бөртек сеңелләре — Нәфисәгә өч яшь ярым булса, төпчек Булатка —бер яшь тә сигез ай. Малайларны кечкенәдән хезмәт сөяргә өйрәтә гаилә башлыгы. Көрәк тә, балта да тоталар, эшне белеп эшлиләр, бакчада да алар зур ярдәмче, бал кортлары да карыйлар. Нәфисә күбрәк әнисе янында, үзе нәни булса да, кече туганын караша. Гаилә эшләрендә, балалар тәрбияләүдә Ләйсән ханымның тормыш иптәше Фәрдәт Фаяз улының ярдәме зур. Җаваплы эшендә киңәшче дә, терәк-таяныч та ул.
— Бала берәү булса да, күп булса да, бертөрле яратасың. Мораль яктан авыр, балалар кызганыч, кайткач та озак уйландыра. Балаларын үзенә карата нәфрәт уятырлык дәрәҗәгә җиткергән ата-аналар өчен хәтер кала. Сабыйны бит тугыз ай йөрәк астында кадерләп йөртәсең. Шуларны уйлап, эштән кайткач, балаларымның бишесен дә җыеп кочасы килә, — ди тәҗрибәле педагог, күркәм холыклы, мөлаем хатын-кыз, быел “Ана даны” медале белән бүләкләнгән