Коллекторлар хәзер сыра шешәсе хәлендә...

Хәер, 2017 ел алып килгән уңай башлангычлар да аз түгел. Аерым алганда, агымдагы елдан ил халкы тормышында мөһим әһә­мияткә ия дистәләгән закон үз көченә керде. Бүгенге язмада, безнең карашка, шулар арасыннан иң мөһим­нәренә аерым тукталып үтмәкчебез.

Былтыр җәй-көз айларында илдә һәм республикада ОСАГО полисларын юллау водительләрнең баш бәласенә әверелсә, әлеге базарда ике-өч атнага сузылган чират барлыкка килсә, 2016 елның 23 июнендә кабул ителгән “Транспорт чаралары хуҗа­ларының гражданлык җа­вап­лылыгын мәҗбүри страховкалау турында” 214 санлы федераль законга ярашлы, хәзер ОСАГО полисын электрон төрдә дә тутырырга мөмкин. Моның өчен страховкалау ком­паниясе­нең рәсми сайтында гариза тутырырга һәм банк картасы ярдәмендә яисә электрон түләү системасы аша страховка премиясен кер­тергә генә кирәк. Әйтергә кирәк, электрон полисны тутырудан баш тарткан өчен страховкалау компаниясенә законда җитди җаваплылык каралган, мондый төр хокук бозулар өчен 300 мең сум күләмендә штраф яный. Электрон страховкалауга бәйле һәртөрле хокук бозу очраклары турында Уфа шәһәре, Театр урамы 3 санлы йорт адресы буенча Русия банкының урындагы учреж­дениесенә хәбәр итәргә мөмкин. Телефоны: (347) 279-65-45, сайты: www.cbr.ru/region/info/bash/contacts. Әйткәндәй, мәка­ләне матбугатка әзер­ләгәндә Уфада эш­ләүче берничә страховка компа­ния­сенең Интернеттагы сайтына кереп карадык. Аларның барысында да, һәрхәлдә без караганнарында, ОСАГО полисын электрон төрдә тутыру мөмкинлеге турында мәгъ­лүмат урнаштырылган иде. Моннан чыгып, федераль закон таләпләре республикада ел башыннан ук нәтиҗәле үтәлә башлаган, дигән фикер калды. Дөрес, документлар белән электрон төрдә эш итү өлкәсе артык зур үсеш кичермәгән район җирендә бу эш ничек оештырылыр, анысын вакыт күрсәтер.

Әйтергә кирәк, хәзер ОСАГО полисын электрон төрдә тутырып булган кебек, быелдан бөтен Русия буенча электрон “больничный”лар системасы кер­телә. Эшкә сәләтсез­лек турында электрон документ медицина учрежде­ние­сендә тутырыла. Барлык мәгъ­лүмат социаль страховкалау фондының бер­дәм базасында сакланачак, хез­мәткәрләр һәм эш би­рүчеләр аны логин һәм пароль ярдәмендә алачак. Шул ук вакытта электрон “больничный” мотлак та­биб­­ның һәм медицина оешма­сының электрон култамгалары белән расланырга тиеш.

1991 елда кабул ителгән “Русия Федерациясендә торак фондын хосусыйлаштыру турында” федераль законга соңгы төзәтмәләргә ярашлы, агымдагы елның 1 мартыннан фатирны түләүсез хосусыйлаштырып булмаячак. Әмма моңа бәйле хәл үзгәрергә дә мөмкин. “Российская газета” язуынча, Дәүләт думасы­ның язгы сессиясендә торакны хосусыйлаштыруны барлык гражданнар өчен дә яисә Русиянең аерым категория гражданнары өчен генә түләүсез итү турында карар кабул ителәчәк. Ә менә “Төзелештә өлешләтә катнашу турында” законга кертелгән төзәт­мәләр төзү­че оешмаларны чыннан да чиста суга чыгарыр дип өметләнергә кирәк. Һәрхәл­дә яңа федераль закон төзүчеләрнең җавап­лы­лыгын бермә-бер арттыра.

Беренчедән, хәзер тө­зүчеләр­нең бердәм дәүләт реестры булдырылачак, ул үзенең порталында (novostroykirf.ru) төзе­лештә өлеш­ләтә катнашу киле­шүләре буенча торак төзүче фир­ма­ларның тулы мәгълүмат­лар базасын бастырачак. Ягъни бер көнлек фирмалар, кеше алдап, төзелеш базарында катнаша алмаячак.

Икенчедән, төзүче, элек­кечә, Интернетта проект декларациясен урнаштырачак, әмма кирәкле мәгъ­лүматлар исемлеге бермә-бер киңәйтеләчәк. Төп игътибар исә мәгълүматның актуаль­легенә биреләчәк.

Өченчедән, дольщиклар акчаларын устав капиталы өчен тулысынча түләнгән төзүчеләр генә җәлеп итә алачак. Устав капита­лының иң аз күләме исә төзүче тарафыннан өлешләтә катнашу килешүләре буенча төзелгән объектлар мәй­даныннан чыгып исәплә­неләчәк.

Һәм иң мөһиме, граж­даннарның өлешләтә тү­ләү­ләре төзүчегә турыдан-туры түгел, ә махсус эскроу-исәпләр аша ке­рәчәк. Бурычларын тулы күләмдә үтәгәннән соң гына — бу очракта фатирны клиентка тапшыргач – төзүче акчаны алачак.

Быелдан шулай ук сәүдә киш­тәләреннән 1,5 литрдан зуррак пластик савыттагы сыра да югалачак. Республика парламенты депутатлары мәктәпләрдә соңгы кыңгырау бәйрәме көнендә алкоголь продукциясе сатуны исә, гомумән, тыйды. Парламентарийлар алкоголь белән төнен сәүдә итүчеләргә каршы көрәш тә бермә-бер катыланачак, дип ышандыра. Нәтиҗә ни дәрәҗәдә булыр, бу хакта, әлбәттә, бераз вакыт үткәч кенә фикер йөртеп булачак.

Шулай да, безнең карашка, агымдагы елда үз кө­ченә кергән һәм халык тарафыннан иң көтеп алын­ган закон коллекторлар вәкаләтләрен чикләүгә кагыла. 2016 елның 3 июлендә кабул ителгән “Бурычларны кайтарту буенча эшчәнлекне гамәлгә ашыруда физик берәм­лек­ләрнең хокукларын һәм законлы мәнфәгатьләрен яклау турында” 231нче федераль законга ярашлы, хәзер коллекторларга бу­рычлының бирәчәген аның туганыннан яки якыныннан таләп итү түгел, аңа телефоннан шалтырату, бәйләнешкә чыгу да катгый тыела. Мондый төр хокук бозган өчен коллекторларга карата законда җитди җаваплылык каралган. Гомумән, моннан ары коллектор агентлыклары бурычларын гамәлгә ашыруда зур чикләүләр кертелгән. Хәзер хөкем ителгән кеше һөнәри бурыч җыючы була алмый. Ул психологик һәм физик зыян китерергә, милекне бозарга яисә көч кулланырга да тиеш түгел. Коллектор бурычлы белән почта, телефон аша элем­тәгә керә яки шәхсән очраша ала, ләкин туганнары, күрше­ләре һәм коллегалары белән бәй­ләнешкә керү аңа катгый тыела. Бурычлы белән ул эш көннәрендә — 8.00-22.00 сәгатьләрдә, ял көннәрендә 9.00-20.00 сәгатьләрдә аралашырга мөмкин. Шәхсән очрашулар исә атнага бер тапкырдан арта алмый. СМС-хәбәр­ләр, электрон хатлар, телеграф ярдә­мендә, скайп, “ватсапп” аша бәйләнешкә керү тәүлегенә — бер, атнасына дүрттән күбрәк булырга тиеш түгел. Моннан тыш, коллекторлардан коммуналь хезмәтләр буенча бурычларны түләт­терү дә тыела. Шулай ук коллектор агентлык­лары­ның реестры төзелә­чәк. Анда кергән фирмалар гына коллекторлык эш­чәнлеге алып баруга хокук алачак.

Шул ук вакытта, коллекторлар эшчәнлегенә чикләүләр кертү һич кенә дә бурычлыларны җавап­лылыктан азат итә дигәнне аңлатмый. Аерма шунда гына — бурычлыларның бирәчәге законлы юл белән кайтарып алыначак, ә аларның танышлары һәм якыннары, ниһаять, тыныч тормыш белән яши башлаячак.

Кыскасы, яңа ел башы азык-төлеккә хаклар арту белән генә түгел, федераль һәм республика законнарындагы үзгәрешләргә бәйле, шундый мөһим уңай яңа­лыклар белән дә бил­геләнде. Хәзер инде әлеге законнарны тормышка ашыру да шундый ук югары сыйфат дәрә­җәсендә булсын иде дип телисе генә кала.