+29 °С
Ачык
Барлык яңалыклар
Төрлесеннән
6 сентябрь 2021, 10:32
Рәхәт яшибез
Бер карасаң, бүген без шулкадәр рәхәт яшибез. Ни теләсәң – шул бар. Балконга чыгып кына карасаң да күренеп тора: кешеләр матур киенгән, хәтта бомжлар да кемнәрнеңдер искергән затлы пинжәген эләктергән. Подъезд алларында – чүп итеп чыгарып ташланган өстәлләр, диваннар, шифоньерлар. Кертеп куйсаң, алар әле тагын әллә ничә ел буена торырга мөмкин. Тик аларны чыгарып ташлаганнар, димәк, яңаракны, затлыракны алганнар. Боларына борылып караучы да юк. Беркемгә дә кирәкми. Өй, яки фатир көйләгәндә дә кеше бүген матурлыкка омтыла, сыйфатлы булсын дип тырыша.
Рәхәт яшибез
Тамак туклыгын әйтеп тә торасы түгел инде. Ачлык проблемасы тулысынча хәл ителде, дисәң дә ярыйдыр. Бүген без кибетләрдән бик назланып кына ризык алабыз. “Срок годности” дигәнен тикшерәбез. Нинди бренд чыгарганын карыйбыз. Безгә сыйфатлы, затлы ризык кирәк. Ач кеше алай кыланмый. Без туйдык. Ризыкны без ачлыктан котылыр өчен түгел, ә эч эзләнүен басар өчен алабыз. Ну, нәрсәдер ашыйсы килә – юк, аны түгел, моны да түгел… нәрсәдер инде шунда… нәрсә икәнен үзебез дә белмибез… Аны алып карыйбыз, моны… Ашказаны зәвыгына туры килердәен эзлибез…
Күңел таләбен канәгатьләндерү проблемасы да юк. Спектакль кирәкме – рәхим ит. Ниндиен телисең? Кино карыйсыңмы? Әйдә! Кинотеатрга барып та торасы юк хәтта. Интернет аша кара. Түләүлесе дә, түләүсезе дә тулып ята. Китап укыйсың киләме? Бушлай китапханәләр сине генә көтеп тора. Анда табалмасаң, китап кибетләреннән йөкләп ал. Кәгазь китап кирәкме? Заказ гына бир – өеңә китереп җиткерәләр. Монысы миңа аеруча шатлык, чөнки элек су буе чиратларда торып та коры калган бар иде. Китап кибетләрендә чират иде элек. Мин моны бик зарланып та әйтмим, чөнки әнә шундый чиратларда әдәбият сөюче кешеләр белән танышырга, аралашырга, үзара мөнәсәбәтләрне дәвам итәргә мөмкинлек була иде.
Бүген бернәрсәгә чират юк. Кешеләрнең тамагы тук, өсте бөтен.
Авыл җирендә дә шулай. Элек печән чабып интегә торган идек. Чабасың, инде җыям гына дигәндә яңгыр сибәләп китә, әйләндерәсең, киптерәсең, тагын яңгыр, тагын киптерәсең… Чүмәләгә салгач та кабат таратып киптергән чаклар була. Аннан соң өйгә кайтаралмый җәфаланасың. Колхозда тракторлар аз, кеше күп – үз чиратыңны көтеп ярты гомер уза. Хәзер алай түгел. Печән кирәк икән, аны сатып алырга да, бакчада үстерергә дә мөмкин. Хөррият, кыскасы.
Утын хәзерләп пыр туза идек. Урманчы белән килешәсең, моның өчен берничә көн урманчылык эшенә чыгасың. Шуннан ул сиңа урын күрсәтә, чүкелгән агачларны кисәсең. Күп вакыт бу аркылы пычкы белән була. Кыскасы, җан тиреңне чыгарасың инде. Хәзер рәхәт – утын кирәк икән, турап-ярып өеңә китереп бирәләр. Ул бик кирәкми дә – чөнки бөтен авылларда да диярлек газ кергән. Өеңне җылыту өчен кранны борып шырпы сызу да җитә.
Су да шулай. Элек суны авыл читендәге чишмәдән көянтәләп ташыганнар. Шунда егетләр кызлар белән танышкан. Су юлы турында җырлар барлыкка килгән… Безнең чорда инде су колонкалары авылга кергән иде. Анда да җәйләрен чират була, суга чыгучылар үзара гәпләшеп, авыл яңалыкларын сөйләшеп тора, кайберләренә су җитми дә кала иде. Көн эссе, чишмә берәү – кешеләр күп, бидонлап ташыйлар. Гаҗәп түгел инде. Бүген су бөтен кешегә дә җитә. Ул өйгә кергән, махсус җайланмалар җылытып та бирә. Гел шәһәрдәге кебек инде…
Бүген кеше рәхәт яши. Үткәннәр белән чагыштырып карасаң, бигрәк тә. Хәзерге уртача кеше күргән рәхәтлекләр элекке заман ханнарының да төшенә кермәгәндер. Бүгенге уңайлыкларга патшаларның да хыялы җитмәгәндер.
Ә без зарланабыз…
Сәбәбе гади генә бугай аның. Кеше бит ул үзе начар яшәгән өчен зарланмый. Ул башкаларның үзеннән әйбәтрәк яшәгәнен күреп өзгәләнә. “Менә мин дә эшлим, ул да эшли – мин ничек яшим дә, ул ничек яши!” – дип уйлый. Кеше күңеле һәрвакыт гаделлек эзли. Ә тормышта гаделлек юк. Кешеләрнең аңы, хис-тойгысы, дөньяны кабул итү мөмкинлекләре төрлечә икән, алар үзләре дә бер дәрәҗәдә була алмый. Шуңа күрә, башкалар тормышына, аларның үзенә дә, сүзенә дә карамыйча үзеңчә яшәргә кирәктер. Кояштан көнләшеп кенә кояш булып булмый бит. Һәркемнең үз офыгы. Һәркемнең үз мөмкинлекләре. Һәркемнең үз тормышы, ниһаять.
Читтән караганда бәхетле булып күренгән кешеләр дә ул бәхетнең ни бәягә төшкәнен бары тик үзләре генә белә. Бәлки, алар да безгә көнләшеп карыйдыр әле. Һәркемнең җирдә үз бәхете бит. Кеше бәхетен үзеңнеке итеп булмый. Уртак бәхет тә юк. Бөтен кешегә дә ярый торган бәхет булмый.
Күңел таләбен канәгатьләндерү проблемасы да юк. Спектакль кирәкме – рәхим ит. Ниндиен телисең? Кино карыйсыңмы? Әйдә! Кинотеатрга барып та торасы юк хәтта. Интернет аша кара. Түләүлесе дә, түләүсезе дә тулып ята. Китап укыйсың киләме? Бушлай китапханәләр сине генә көтеп тора. Анда табалмасаң, китап кибетләреннән йөкләп ал. Кәгазь китап кирәкме? Заказ гына бир – өеңә китереп җиткерәләр. Монысы миңа аеруча шатлык, чөнки элек су буе чиратларда торып та коры калган бар иде. Китап кибетләрендә чират иде элек. Мин моны бик зарланып та әйтмим, чөнки әнә шундый чиратларда әдәбият сөюче кешеләр белән танышырга, аралашырга, үзара мөнәсәбәтләрне дәвам итәргә мөмкинлек була иде.
Бүген бернәрсәгә чират юк. Кешеләрнең тамагы тук, өсте бөтен.
Авыл җирендә дә шулай. Элек печән чабып интегә торган идек. Чабасың, инде җыям гына дигәндә яңгыр сибәләп китә, әйләндерәсең, киптерәсең, тагын яңгыр, тагын киптерәсең… Чүмәләгә салгач та кабат таратып киптергән чаклар була. Аннан соң өйгә кайтаралмый җәфаланасың. Колхозда тракторлар аз, кеше күп – үз чиратыңны көтеп ярты гомер уза. Хәзер алай түгел. Печән кирәк икән, аны сатып алырга да, бакчада үстерергә дә мөмкин. Хөррият, кыскасы.
Утын хәзерләп пыр туза идек. Урманчы белән килешәсең, моның өчен берничә көн урманчылык эшенә чыгасың. Шуннан ул сиңа урын күрсәтә, чүкелгән агачларны кисәсең. Күп вакыт бу аркылы пычкы белән була. Кыскасы, җан тиреңне чыгарасың инде. Хәзер рәхәт – утын кирәк икән, турап-ярып өеңә китереп бирәләр. Ул бик кирәкми дә – чөнки бөтен авылларда да диярлек газ кергән. Өеңне җылыту өчен кранны борып шырпы сызу да җитә.
Су да шулай. Элек суны авыл читендәге чишмәдән көянтәләп ташыганнар. Шунда егетләр кызлар белән танышкан. Су юлы турында җырлар барлыкка килгән… Безнең чорда инде су колонкалары авылга кергән иде. Анда да җәйләрен чират була, суга чыгучылар үзара гәпләшеп, авыл яңалыкларын сөйләшеп тора, кайберләренә су җитми дә кала иде. Көн эссе, чишмә берәү – кешеләр күп, бидонлап ташыйлар. Гаҗәп түгел инде. Бүген су бөтен кешегә дә җитә. Ул өйгә кергән, махсус җайланмалар җылытып та бирә. Гел шәһәрдәге кебек инде…
Бүген кеше рәхәт яши. Үткәннәр белән чагыштырып карасаң, бигрәк тә. Хәзерге уртача кеше күргән рәхәтлекләр элекке заман ханнарының да төшенә кермәгәндер. Бүгенге уңайлыкларга патшаларның да хыялы җитмәгәндер.
Ә без зарланабыз…
Сәбәбе гади генә бугай аның. Кеше бит ул үзе начар яшәгән өчен зарланмый. Ул башкаларның үзеннән әйбәтрәк яшәгәнен күреп өзгәләнә. “Менә мин дә эшлим, ул да эшли – мин ничек яшим дә, ул ничек яши!” – дип уйлый. Кеше күңеле һәрвакыт гаделлек эзли. Ә тормышта гаделлек юк. Кешеләрнең аңы, хис-тойгысы, дөньяны кабул итү мөмкинлекләре төрлечә икән, алар үзләре дә бер дәрәҗәдә була алмый. Шуңа күрә, башкалар тормышына, аларның үзенә дә, сүзенә дә карамыйча үзеңчә яшәргә кирәктер. Кояштан көнләшеп кенә кояш булып булмый бит. Һәркемнең үз офыгы. Һәркемнең үз мөмкинлекләре. Һәркемнең үз тормышы, ниһаять.
Читтән караганда бәхетле булып күренгән кешеләр дә ул бәхетнең ни бәягә төшкәнен бары тик үзләре генә белә. Бәлки, алар да безгә көнләшеп карыйдыр әле. Һәркемнең җирдә үз бәхете бит. Кеше бәхетен үзеңнеке итеп булмый. Уртак бәхет тә юк. Бөтен кешегә дә ярый торган бәхет булмый.
Читайте нас:
© 2019-2024 “KizilTan” электрон басмасы элемтә, мәгълүмат технологияләре һәм киңкүләм коммуникацияләр өлкәсендә күзәтчелек буенча федераль хезмәт тарафыннан теркәлгән.
Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.
Басманың яшь категориясе 12+
___________________
Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)
Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.
Возрастная категория издания 12+
Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.
____________________
УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.
Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.
___________________
Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.
Телефон приемной: (347) 272-13-61.
Телефон
8(347)272-13-61
Электрон почта
kyzyltan@mail.ru
Адресы
450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт
Реклама хезмәте
8(347)272-62-27
Хезмәттәшлек
8(347)272-62-27