-2 °С
Болытлы
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Авыл хуҗалыгы
4 декабрь 2014, 21:52

Алыпсатар... сатып алырга теләми

Хуҗалыкта, шәхси ихаталарда мал күп. Тик ни өчен ул файда китерми?“Урал” кооперативы — Авыргазы районында төрле милләт вәкилләрен бер канат астына җыйган интернациональ хуҗалыкларның берсе. Кушкүл, Морадым һәм Михайловка авылларында татар, башкорт һәм мордвалар, бер гаиләдәй, тату гомер кичерә, күмәк хуҗалыкны үстерүгә өлеш кертә. Ерак тарихтан шулай дәвам итә: биредәге милли традицияләр, бәйрәмнәр уртак. Район үзәгеннән шактый еракта урнашкан әлеге төбәктә яшәеш-тормыш кануннары да үзгәрәк. Аларны илдәге, дөньядагы хәл-вакыйгалар да әлләни борчымаган кебек тоела. Җитештергән, үстергәннәрен “үзебез өчен” диләр. Аңлаешлырак итеп әйткәндә, тырыш халык, элеккечә, “колхоз баесынга” түгел, беренче чиратта, үз гаиләләренең иминлеген өстен күрә. Ә кооператив эшчәнлеген шәхси ихаталардан башка күз алдына китереп буламы соң?

Хуҗалык элек-электән мал асрап, иген үстереп дөнья көткән. Биредә без ай ярым чамасы элек, җәйләүдә асралган малларны фермаларга кайтарган көннәрдә булган идек. Бу якларда табигать тә икенчерәк. Казахстан чүллек­ләренә охшаш мәйданнар да бар, җир астыннан бәреп чыккан чишмә сулары белән баетылган елга-күлләре дә бихисап. Терлекчелек белән шөгыльләнү өчен биләмәләре ялан үләннәренә бай. “Урал” районда малларны күп асраучы хуҗалыклар исәбендә.
— 1100 чамасы сыер малы бар, шуның 350се савым сыеры, — ди кооперативның баш зоотехнигы Гаян Морза­баев. — Йөз баш ат асрыйбыз. Элек бездә сарыкчылык тармагы көчле иде. Аларның 3500 баштан арткан чаклары хәтердә. 2008 елда Ставрополь краеннан 150 баш токымлы терлек алып кайттык. Хәзер үрчетәбез. Күреп торасыз, бездә әлеге юнәлешне үстерү өчен табигый шартлар ифрат яхшы.
Янәшәдә генә Өршәк елгасы ага. Морадымны урталай бүлеп аккан елга “Билле кылыч” дип атала. Өстәвенә, балыкның ниндие генә юк!
— Читтән килүчеләр ничек кабул итә торгандыр, без менә шунда рәхәтләнеп яшибез инде, — ди Гаян Әбрар улы биектән күренгән авылга ымлап. — Быел гына унбишләп гаилә яңа йорт салды. Авыл Советы буенча дөньяга килүче сабыйлар саны да егермегә туладыр. Унбер еллык мәктәп тә үзебездә. Заманча җиһаз­ландырылган мондый белем учаклары районда икәү генә. Быел 180нән артык бала укый. Киләсе елга алар тагын да ишәячәк дип көтелә.
Бары бер Морадым авылында гына хуҗалык мал­ларының биш көтү тәшкил иткәнен ишеткәч, тәмам хәйран калдык. Җиде йөз баштан артык сыер малы булу, әлбәттә, бу авылда кемнәр һәм аларның ничек яшәвен күрсәтә. Кызганычка каршы, авыл халкын күптәннән бер проблема борчый: алыпсатарлар шәхси ихаталардагы итнең килограммын 180-190 сумнан да кыйммәткә алмый икән. Халык авылга зур суыткыч сатып алу һәм ит чималын шунда туплап озату мәсьәләсен күтәрә. Әмма әлегә бу проблеманы хәл итүне үз өстенә алырга теләүче күренми.
Читайте нас: