Калды синнән якты нурлар

Дүртөйледә танылган педагог, галим, мәгърифәтче, журналист Вил Казыйхановка багышланган хәтер чаралары үтте

Дүртөйледә танылган педагог, галим, мәгърифәтче, журналист Вил Казыйхановка багышланган хәтер чаралары үтте

Дүртөйле шәһәрендә Русиянең һәм Башкортстанның атказанган укытучысы, танылган галим-педагог, мәгърифәтче, журналист, бихисап китаплар авторы Вил Суфиян улы Казыйхановның якты истәлеген мәңгеләштерү максатында мәрмәр тактаташ ачылды. Шул ук көнне шәһәрнең Советлар Союзы Герое Василий Горшков исемендәге Яшьләр үзәгендә “Калды синнән якты нурлар” дип аталган зур хәтер кичәсе узды.

Тактаташ ул өч дистә елга якын җитәкләгән, алай гына да түгел, нигезеннән башлап төзүендә катнашкан 3нче гимназиядә урнаштырылды. Тантанада Вил Суфиян улының тормыш юлдашы Фәүзия Гыйният кызы, элекке хезмәттәшләре, укучылары, Дүртөйле районы хакимияте вәкилләре, Башкортстан һәм Татарстанның төрле районнарыннан зур йөрәкле Укытучыны белгән, хөрмәт иткән кешеләр җыелды.

— Тугры тормыш юлдашым, фикердәшем бу якты дөньядан китүгә бихисап вакыт узса да, ул гел янымда кебек, — дип уртаклашты Фәүзия Казыйханова. — Күңелемнән генә аның белән киңәшләшмичә бер эшемне дә башламыйм. Берәр төрле четереклерәк хәл килеп туса, ирем аны ничек чишәр иде икән дип уйланам.

Вил Суфиян улы да, мин дә — әти-әниебездән, картәни-картәтиебездән зур әхлак тәрбиясе алып үскән кешеләр, шуңа барлык тормышыбыз намуслы хезмәттә үтте, җәмгыятькә, янәшәдәгеләргә файда китерик дип эшләдек һәм яшәдек.

Ике ел элек үзенең 50 еллык юбилеен билгеләгән 3нче гимназия тарихына Вил Казыйхановның исеме, изге гамәлләре алтын хәрефләр белән язылган. Аның белән бергә эшләү бәхете тигән укытучылар да, Казыйхановның мавыктыргыч та, фәһемле дә дәресләрен үзләштерү насыйп булган укучылар, хәзер инде үзләре олпат шәхесләр, остазлары хакында кадерле истәлекләре белән бүлеште.

— Вил Суфиян улы искиткеч психолог иде. Олысы да, кечесе дә аны бик хөрмәт итте. Мин аның укучысы, идем. Йортына да барганым булды, — дип сөйләде журналист Фиргать Дәүләтҗанов. — Берзаман шулай әңгәмәләшеп утырганда, аңа бер дусты шалтыратты да, озын-озак итеп үзенең тормыш-яшәешеннән, шул исәптән хатыныннан да зарланды. Вил Суфиян улы аны бүлдерми, игътибар белән тыңлады, үзенең акыллы киңәшләрен бирде. Бер сүзе аеруча хәтергә сеңеп калды: “Мин үземнең хатыным Фәүзиягә патшабикәгә караган кебек карыйм, чөнки гүзәл, горур патшабикә янында мин үземне дә патша итеп хис итәм”, — дигән иде ул.

Вил Суфиян улының укучысы язучы, шагыйрь Эльверт Хаматшин остазы турында “Тапланмаган исем” дигән китап язган.

— Бу әсәргә укытучыма булган барлык ихтирамым салынган, — диде ул. — Вил Суфиян улы һәр укучысына игътибарлы булды, һәркемгә ярдәм кулы сузды. Мәктәпне тәмамлагач та, безнең дуслык дәвам итте. Иң авыр вакытларымда ул акыллы киңәшләре, анык ярдәме белән миңа зур таяныч күрсәтте.

— Вил Суфиян улы безнең барыбызның күңелләрендә дә туган ягыбыз тарихын өйрәнүгә зур кызыксыну уятты, — дип уртаклашты Стәрлетамак шәһәренең билгеле эшкуары Мөдәрис Шаһабетдинов. — Һәркайсыбызның якын дусты да иде хөрмәтле директорыбыз.

Вил Казыйханов — бихисап китаплар авторы. Уку әсбаплары әзерләүдән тыш, ул туган ягыбыздан Бөек Ватан сугышында катнашкан яугирләр турында мәгълүматлар туплый, алар нигезендә фәһемле очерклар яза. Хәрби архивлардагы документларга таянып, Советлар Союзы Герое Василий Горшков турында “Агыйдел егете” дигән документаль повесть иҗат итә. Ә менә Дүртөйле районының Чишмә авылы егете — батыр диңгезче Фәхрулла Хәйруллинның исемен һәм данын туган якка нәкъ менә Казыйханов кайтара. Бөек Ватан сугышы чоңгылында югалып калган каһарман яугирләр азмыни? Фәхрулланың да исеме якташларына билгеле булмый. Вил Суфиян улы аның хакында мәгълүматлар табып, “Хәйруллин утравы” дигән документаль повесть яза. Бу повесть дөнья күргәч, батыр диңгезчегә туган авылында һәйкәл куела, хәзер аның белән биредә өлкәннәр дә, балалар да горурлана.

Тормыш сынауларсыз булмый. Казыйхановлар гаиләсе өлешенә дә алар күпләп төшә. Тик нык рухлы шәхесләр кыенлыклар алдында бөгелми, сынмый. Хәтта яраткан Дүртөйлеләрен калдырып, Татарстанга күчәргә мәҗбүр булгач та, алар югалып калмый. Талантлы укытучылар Яр Чаллы шәһәрендәге Өзлексез педагогик белем бирү институтында хезмәт сала, зур абруй казана. Вил Суфиян улы “Әхлак дәресләре” китабын яза. Ул бөтен ил күләмендә танылу ала. Фәүзия Гыйният кызы яхшы математика укытучысы буларак дан казана...

Мәрмәр тактаташны ачу эшендә башлап йөргән Башкортстан Республикасы Диңгезчеләр Җыелышының Дүртөйле филиалы рәисе Ришат Вәлиевка һәм әлеге оешма вәкилләренең барысына да, Дүртөйле районы хакимиятенә Фәүзия Гыйният кызы зур рәхмәтен җиткерде.

...Аеруча дулкынландыргыч мизгел җитте: мәрмәр тактаташны каплап торган өрфия ак япма ачылды. Зур портретта — үткен, ягымлы карашлы Укытучы. “Гомернең чын кыйммәте – үзеңнән соң якты эз, яхшы гамәлләр калдыру. Изгелек кылырга өлгерегез!” — дип әйтер кебек ул...

Көннең икенче яртысында шәһәрнең Советлар Союзы Герое Василий Горшков исемендәге Яшьләр үзәгендә зур хәтер кичәсе узды. Анда Вил Казыйхановның тормыш һәм иҗат юлына багышланган әдәби-музыкаль композиция тәкъдим ителде. Кичәдә Вил Суфиян улының шигырьләренә язылган җырлар яңгырады. Халкыбызның яраткан артисты Фән Вәлиәхмәтов башкаруында “Сарманай” җырын (Вил Казыйханов сүзләре, Мөфтәдин Гыйләҗев көе) тамашачы аягүрә басып алкышлады.

“Сарманай” җыры мине зур сәхнәгә алып менде, халык сөюен китерде, — дип уртаклашты Фән Вәлиәхмәтов. — Бүгенге көндә дә һәр концертымда бу матур да, дәртле дә җырны башкармый калганым юк.

Уфаның “Ихлас” мәчете каршындагы Вил Казыйханов исемендәге Бөтенрусия әхлак мәктәбе җитәкчесе Фатыйма Фаткуллина, Татарстаннан килгән педагогия фәннәре кандидаты Мингаян Мозаффарова, Дүртөйле районы хакимияте башлыгы Риф Йосыпов һәм башка шәхесләрнең чыгышларын зал тын да алмый тыңлады, көчле алкышларын кызганмады.

“Калды синнән якты нурлар” дип аталган хәтер кичәсе үзе дә якты, нурлы, күңелләрдә озак сакланыр чара булды.

Миләүшә Латыйпова,

“Кызыл таң”ның үз хәбәрчесе.

Дүртөйле районы.

Читайте нас:

Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.

Басманың яшь категориясе 12+

___________________

Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)

Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.

Возрастная категория издания 12+

Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.

____________________

УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».

Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.

Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.

___________________

Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.

Телефон приемной: (347) 272-13-61.

Телефон

8(347)272-13-61

Электрон почта

kyzyltan@mail.ru

Адресы

450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт

Реклама хезмәте

8(347)272-62-27

Хезмәттәшлек

8(347)272-62-27