Хәлвә дигәннән генә авыз балланмый шул...

Әйе, без әби-бабалары­бызның илләр генә тыныч булсын, дигән теләкләрен сеңде-реп үскән буын. Русия халкы беркайчан да җиңел яшәмәгән, сугышлар булып торган, ачлык-ялангачлык интектергән, түрә-ләрнең башбаштаклыгыннан, гаделсез­легеннән изелгән. Әле икмәккә туюыбызга да чагыштырмача аз вакыт үткән. Бүген дә күпләр очын-очка ялгап көн күрә. Ләкин халык барыбер зарланмый, башын иеп яшәвен дәвам итә. Аның өчен иң мөһи­ме — тынычлык. Әмма менә соңгы ике елда иртәгәсе көне-безгә ышаныч какшады, әле Европадан, әле Америкадан төрле янаулар ишетелә. Шушы шартларда халыкның тыныч­лык теләве — табигый хәл.

Ләкин шундый сорау тынгы бирми: тиеннәргә риза булып, акча, пенсия арттыруны таләп итмичә, тынычлык теләп кенә яшәгән халыкка властьлар бераз гына булса да игътибарын арттырырмы? Бөтен тормыш Мәскәү белән Кремль тирә-сендә генә әйләнми бит. Башкасы да бар. Ләкин радио-телевидение бу хакта дәшми, гәзит-журналлар сирәк яза. Интернетта соңгы берничә елда социологларның ни белән кызыксынганын караган идем. Баксаң, алар ил төбәкл­әрендә-ге хәлләргә бөтенләй битараф икән. Бөтен тикшеренүләр дә зур сәясәт, Путин чыгышлары тирәсендә бөтерелә. Кем әйтмешли, Болотный мәйданы турында Русиядәге бөтен сазлыклар, урманнар һәм болыннардан да күбрәк язалар. Радио һәм телевидение уен-көлкегә көйлән­гән: җырлыйлар да, бииләр. Соңгы сорашты­руларның нәтиҗәсе мондый: имеш, 1990 елдан алып илдә бәхетле кешеләр саны биш тапкыр арткан. Ә киләчәккә оптимизм белән караучылар аннан да күбрәк. Шунысы кызык, танышларым арасында андыйлар юк дәрәҗәсендә. Хәлвә дигәннән генә авыз балланмый шул.

Шул ук вакытта төбәкләрдә тормыш соңгы ун елда бөтен-ләй үзгәрешсез кала. Проблемалары да шул ук. Хрущев бабайның биш катлы йорт­ларында, җимерек өйләрдә һәм баракларда яшәүче миллионлаган кешене безнең самолет-ларның Сүриядә ничә террорчыны кырганы да, Украинада ничә Ленин һәйкәлен аударулары да, Президент Обаманың рейтингы күпмегә төшкәне дә аз кызыксындыра. Аларны бәя­ләрнең котырып үсүе, хәер­челек, халыкның катламнарга аерылуы борчый. Ә менә социологик тикшеренүләр халык-ның 52 процентының бәяләр үсүе, сумның түбән тәгәрәве уңаеннан да борчылмавын күрсәтә, хәтта. Кайда кемне тикшерә икән алар?

Илдә финанс хәлнең тотрыксызлыгы халыкның имин катламын ныграк хәвеф­ләнде­рә. Барыннан да элек, бюджетка якын булган чиновникларны. Аларның үз хәсрәте. Чит илләргә чыгуны тыйсалар, нишләргә? Сумны долларга әйләндерми башласалар? Ә балаларны Лондонда укытырга каршы килсәләр? Элита нидән­дер курка. Һәм анык чаралар күрә дә башлаган. Былтыр сигез ай эчендә 200 меңнән артык югары квалификацияле бел­гечнең илдән чыгып китүе шу­шыңа дәлил. Хәтта бөтен коллективлары белән китүче­ләр бар. Сәбәбе билгеле: финанс­лауны кыскарту нәтиҗәсендә инновацион проектлар ябылу.

Совет власте заманында Русиядә бәхет турында 30 мең җыр язылган диләр. Аларның күбесен бүген дә рәхәтләнеп җырлыйлар. Ә бәлки, чыннан да, ничек яшәүләре турында ха­лыкның исенә төшермәскә кирәктер. Телевизор көне-төне Сүрияне күрсәтсен, әйдә, Гер­маниядәге болганышлар белән башны ватсын. Ә безнең халык җырласын. Әнә экспертлар алдагы ун елда билләрне тагын да кысыбрак буарга туры килер, дип куркыта. Ә халык бәхет турында җырлый. Аның тыныч­лыгын бозу нигә кирәк? Кеше шул җырларны җырлап булса да үзен бәхетле тойсын.