+12 °С
Яңгыр
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Календарьда бу көн
20 февраль 2016, 02:00

... әллә башлана гынамы?

Буддачылар Яңа елны (аларда бу бәйрәм Сагаалган дип атала) Ай календаре буенча язын, яңа ай туган көнне билгели. Бу дин тотучыларның күпчелеге көньяк-көнчыгыш Азиядә яшәгәнлектән, анда язның гыйнвар азагыннан башлап март урталарына кадәр дәвам итүен дә онытмаска кирәк. Яңа ай туган көннең төгәл генә датасы юк, шуңа бәйрәм һәр елны төрле вакытка туры килә. Быел ул 22 февральдә билгеләнә.

Яңа ел алдыннан Гутор дип атал­ган чистарыну йоласы үткә­релә. Аны лама чакырып башкаралар. Башта табын корыла, аннары калган ризыкларны зур касәгә тутырып, өстенә тимер акча, шәм, чүпрәк-чапрак һәм камырдан кеше рәвешендә пеше­релгән кечкенә курчак салып, юлга чыгарып куялар. Имеш, шуларга кызыгып, явыз көчләр дә өйдән чыгып китә икән.

Бәйрәмгә өч көн кала ламалар буддачылык тәгълиматын­дагы ун тәңрегә атап дога укый. Алар арасында иң дәрәҗәлесе – Шри-Дэви исемле алиһә. Ул Тибет башкаласы Лхасаның яклаучысы булып исәпләнә. Аның фатыйхасын алу өчен төн буена, иртәнге сәгать алтыга кадәр йокламыйча, мантралар укып чыгарга кирәк. Бу вакытта алиһәдән ярдәм сорап дога кылсаң, теләк­ләрең, һичшиксез, кабул була дип ышаныла. Бәйрәмнең табыну өлеше гыйбадәтханәләрдә ир­тәнге алтыда тәмамлана.

Шуннан соң өйләрдә бәйрәм табыны оештырыла. Өстәлдә мотлак рәвештә ак төстәге ризыклар – сөт, каймак, эремчек, май урын алырга тиеш. Елның беренче көнендә кунакка йөрергә ярамый. Икенче көннән башлап, ай ахырына кадәр туган-тумачаны Яңа ел белән тәбрикләргә кирәк, чөнки бәйрәм ай буена дәвам итә.

Русиядә Будда дине өч төбәк­тә – Бурят, Тува һәм Калмык республикаларында киң тарал­ган. Аны тотучыларның саны илебездә 2 миллионга җитә. Шуңа күрә, әлеге төбәкләрдә яшәүче дусларыгыз булса, аларны Яңа ел белән тәбрикләргә онытмагыз!
Читайте нас: