-3 °С
Кар
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Календарьда бу көн
9 апрель 2016, 02:00

Вәхшилек

Халыкара фашист концлагерьлары тоткыннарын азат итү көне. 1933 елда Германиянең Дахау шәһәрендә беренче концлагерь эшли башлый. Соңрак фашистлар миллионнарча кешене үтерүне оештыручыга әйләнгән лагерьлар челтәре төзи.

Икенче бөтендөнья сугышы вакытында Германия террито­риясендә, аның союздаш иллә­ре һәм алар яулап алган җир­ләрдә 14 мең концентрацион ла­герь булган. Тоткыннар крематорий мичләрендә яндырыл­ган, газ камераларында агуланган. Аларны җәза­лаган­нар, көчләгәннәр, ачка интектер­гәннәр һәм егылганчы эшләргә мәҗбүр иткәннәр. Каннары Вермахт солдатлары өчен алынган, алар өстендә медицина тәҗри­бәләре үткәрелгән, кешеләрдә яңа препаратлар сыналган.

1945 елның мартында Бухенвальд (иң эре концентрацион лагерь) территория­сендә тоткыннар көче белән оештырылган кораллы восстание кабына. Анда Америка гаскәрләре үтеп кергәндә баш күтәрүчеләр лагерьны яулап алган була инде. Шуның нәтиҗәсендә нацистлар коточкыч җинаять­ләре эзен яшереп өлгерми һәм тоткыннар күрсәтмәләре халыкара Нюрнберг трибуналына барып җитә.

11 апрель — Америка гас­кәр­­ләренең Бухенвальд терри­ториясенә үтеп керү көне — БМО тарафыннан шушы дата дип кабул ите­лә. 1946 елда Нюрнберг процессында халыкара трибунал тарафыннан чит дәүләт­ләрнең тыныч халкын тоткынлыкка утырту, аларның хезмәтен мәҗбүри рәвештә Германия мәнфә­гать­ләрендә куллану хәрби җинаять итеп кенә түгел, ә кешелеккә карата җи­наять итеп бәяләнә.

Кайбер мәгълүматлар буенча, гитлерчылар контролен­дәге территорияләрдә концлагерьларда, үлем лагерьларында, төрмәләрдә 30 илдән барлыгы 18 миллион кеше тотыла. Алар­ның 11 миллионы юкка чыгарылган. Һәлак булганнар арасында — 5 миллион СССР гражданы, шулай ук төрле илләрдән 6 миллион яһүд. Һәр бишенче тоткын бала була.
Читайте нас: