-5 °С
Кар
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Календарьда бу көн
16 апрель 2016, 02:00

Кан әйләнеп йөри!

1618 елның 16 апрелендә билгеле инглиз галиме һәм табиб Уильям Гарвей Лондонда халык алдында ачык лекция оештыра. Бу лекциядә ул беренче тапкыр кеше организмындагы кан йөреше, әйләнеше системасын күзаллавын бәян итә.

Тәҗрибәләр аңа канның кеше организмы буйлап әйләнеп йөрүен ачыкларга ярдәм итә. Дөресрәге, ике әйләнеш турында: үпкәләр буйлап бер бәләкәй әйлә­неш, бөтен гәүдә буйлап — икенче, зур.

Бу чыгыштан соң ун ел үткәч, Гарвей “Җәнлекләрдә йөрәк һәм кан хәрәкәтен анатомик тикшеренү” дигән хезмәт бастырып чыгара. Ул классик хезмәткә әверелә һәм моңа кадәр булган медицинаның антик корифее Клавдий Гален күзәтүләренә нигезләнгән кан йөреше хакындагы күзал­лауларны сызып ташлый. Гален фикерен­чә, кан бавырда ашамлыктан барлыкка килә һәм тамырлар буйлап барып, органнарда туктый. Гарвейның ачышы күп галимнәр тарафыннан тәнкыйтькә дучар булса да, аның исән чагында ук Декарт, Шлегел, Пеке кебек галимнәр тарафыннан хуплана.
Читайте нас: