Балык урынына... кармак тоттырачаклар

Соңгы елларда Башкортстанда бизнес-инкубаторлар оештырыла башлады. Мондый оешмалар яшь эшкуарларга бизнес идеясен уйлап табудан гамәлгә ашыруга кадәр ярдәм күрсәтә. Инкубаторда чебешләр уңайлы шартларда канат ныгыткан кебек, бизнес­мен­нар да үзаллы яшәргә өйрә­телә. Былтыр инфраструктур ярдәм кысасында Уфада һәм Башкортстан­ның өч шәһәрендә бизнес-инкубаторлар эшли башлаган. Нәтиҗәдә, 400гә якын яңа эш урыны булдырылган. Салават шәһәрен­дәге бизнес-инкубатор җәлеп ителгән акчалар­ның нәтиҗәле файдаланылуын акласа, Октябрьский шәһә­рен­дәгесе чыгымлы булган.

Нинди генә шәп идеяң булса да, акчасыз эш башлап булмый. Бу мәсьә­лә бүгенге көндә аеруча катлаулы. Икътисади кризис нәтиҗәсендә банклар кредит ставкаларын арттырды. Шуңа күрә, үз эшен ачарга, гамәлдәге бизнесын камилләштерергә теләү­челәр өчен акча табу мәсьә­ләсе баш бәласенә әверел­де. Катлаулы икътисади хәлгә карамастан, бизнес вәкилләре ярдәм­сез калмаган. Беркемнең дә поручитель буласы килми. Миллионнарча кредит алучы эшкуарларга бу мәсьәләне хәл итү аеруча авыр. Республикада бу мәсьәлә дә нәтиҗәле хәл ителгән. Былтыр Башкортстанда эшкуарларның кредит бурычлары буенча поручительлек тәкъ­дим итү фонды нәтиҗәле эшлә-гән. Атап әйткәндә, 200 миллион сумлык 19 поручительлек килешүе төзелгән.

Килешергә кирәк, кече бизнес вә­килләре зур күләмдә кредит алалмый. Беренчедән, матди хәле мөмкинлек бирми. Икен­чедән, миллионнарча сум бурычын кайтарып бирү җиңел түгел. Өченчедән, акча да ул ка­дәр күп таләп ителмәскә мөмкин. Күп таләп ителмәсә дә, аны каяндыр табарга кирәк. Әлбәттә, бу мәсьәлә бары тик банкта гына нәтиҗәле хәл ителә. Анда да процентлар “тешлә­шергә” мөм­кин. Бу җәһәттән, республикада кече бизнес вәкил­ләренең терәге бар. Былтыр микрофинанслау үзәге гомум күләме 307,8 миллион сум тәш­кил иткән 400 микрозайм биргән. Бер микрозайм күләме уртача 765 мең сум тәшкил иткән. Төбәк эшкуарлары Лизинг фонды, Инвестиция башлангычларына ярдәм итү фонды аша да ташламалы шартларда ярдәм алган. Шул исәптән бер меңгә якын эшкуар кире түләнми торган грантлар һәм субсидияләр алган.

Күренүенчә, Башкортстанда кече һәм урта бизнес былтыр зур гына яр­дәм алган. Ил, төбәк, урындагы бюджетлардан җәлеп ителгән акчалар нәтиҗә бирерме? Монысын вакыт күрсәтер. Быел бизнес вәкилләренә, башлыча, ташламалы кредитлар, инфраструктур һәм киңәш төрендә ярдәм күрсәтеләчәк. Алардан нәтиҗәле файдалану дәүләтнең, төбәк җитәкчелеге­нең түгел, эш­куар­­ларның төп максатына әве­реләчәк. Кыскасы, килә­чәктә тырышлар, алга карап яшәүче­ләр отачак. Ә менә моңа кадәр бары тик ярдәмгә өметләнеп кенә яшәү­челәргә көн күрү авырлашачак.