Акмулла исеме Стәрлебаш белән дә тыгыз бәйле — ул биредәге мәдрәсәдә белем алган. Бу тарихи фактны мәңгеләштерү максатында авылның яңа төзелешләргә бай урамына Акмулла исеме бирелгән. 20 ел дәвамында районда Акмулла фонды эшләп килә. Ул шушы исемгә салынган зур мәгънәне аклый — элек-электән мәдрәсәләре белән дан тоткан, 1905 елга кадәр татарларның шигърият үзәге булган төбәктә яшәүче халыкны аң-белемгә тарта, мәдәниятне үстерүгә булышлык итә.
Фондны 1994 елда әдәбият, мәдәният һәм сәнгатьне үстерү, шушы өлкәдә зур уңышларга ирешүчеләрне ачыклау һәм хуплау максатында милләтпәрвәр Ягъфәр Хисмәтуллин булдырган, оешмага бүген дә ул җитәкчелек итә. Аның уң кулы, иң якын ярдәмчесе — җәмәгате Римма. Римма Хәсән кызы, вакытын кызганмыйча, дөнья мәшәкатьләрен онытып, районның мәдәни тормышы үзәгендә кайный — әдәби кичәләр, истәлекле чаралар оештыра.
Оештырылган көннән алып, фонд Стәрлебаш җирен данлауга зур өлеш кертүче бихисап кешене бүләкләп, дәртләндереп өлгергән. Төгәлрәк әйткәндә, абруйлы исемгә 17 кеше, өч коллектив лаек булган.
Әдәбият өлкәсендә тәүге лауреат исеме 1995 елда районның Хәлекәй авылында туып-үскән шагыйрь, язучы һәм журналист Фәйзи Гомәровка бирелгән.
1996 елда Акмулла бүләге иҗатында якташлары тормышын киң яктырткан өчен язучы, галим, күренекле җәмәгать эшлеклесе, техник фәннәр докторы, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы Зәки Зәйнуллинга тапшырыла. Әйткәндәй, “Үрләр аша”, “Сугыш алды малайлары”, “Мәдрәсәләрдә китап киштәсе”, “Ник ямансу бу көзләр?”, “Агыйделнең аръягында” һәм башка китаплары, бихисап роман-повестьлары аша киң катлам укучыга таныш полковник һәм галим урау юллар үтеп, күптән түгел туган авылына — Стәрлебашына кайтып төпләнде.
Арытаба лауреатлык исемен яулаучылар да әдәбият сөючеләргә яхшы таныш. Әдәби казанышлары өчен нәсерләр остасы Флүрә Сәлимова (1997), замандашларына багышлап шигырьләр, чәнечкеле такмаклар, мәкаләләр, очерклар, хатирәләр, юморескалар язган Шәйхелислам Шәяхмәтов (1998), шигърияттәге зур казанышлары өчен шагыйрь Мариус Максютов (1999), драма әсәрләре һәм сәнгатьтәге кабатланмас маһирлыгы өчен Шамил Рәхмәтуллин (2000), шигъри балкышлары өчен Рәфгать Рысаев (2002), тарихи язмалары өчен Нәгыйм Ярмөхәммәтов (2004), йотлыгып укырлык әсәрләре өчен Хисаметдин Исмәгыйлев (2006), шигърият күгендә якты йолдыз булып янган өчен Зөлфия Гыйззетдинова (2012) бу югары исемгә лаек булды.
Сәнгать һәм мәдәният өлкәсендәге хезмәтләре өчен Рәкыя Сатучина, үзешчән сәнгатьне үстерүдәге хезмәтләре өчен Әнисә Мөхәммәтҗанова, югары башкару осталыгы өчен Анатолий Тарасов, район тарихын өйрәнүдә зур хезмәтләре өчен Мәхмүт Мәхмүтов, үзешчән сәнгатьтәге зур уңышлары өчен Миңнегөл Гайфуллина, җыр сәнгатендә ирешкән уңышлары өчен Фирүзә Гарипова белән Фәйзулла Фаткуллин бүләкләнде.
Күмәк бүләкләнүчеләр, әйткәнебезчә, өчәү. Сәнгатьтә югары уңышларга ирешкән өчен Стәрлебаш мәдәният йорты каршындагы татар халык театры (җитәкчесе — Нурия Рәхмәтуллина), халык җырларын һәм биюләрен оста башкарган өчен Күндерәк авылы мәдәният йортының “Күндерәккәй” башкорт фольклор ансамбле (җитәкчесе — Люция Байназарова), шулай ук, Зәки Зәйнуллинның “41нең арбалы хатыннары” драмасын куйган өчен Г. Камал исемендәге татар дәүләт академия театры да бүләкләнгән.
Иҗатчыларның тырышлыгын күрү, бәя бирү каләм осталарына бетмәс-төкәнмәс дәрт, илһам өстәгән. Фонд ярдәме белән өч җыентык чыгарылган, Башкортстан һәм Татарстан язучылары белән иҗади бәйләнеш булдырылган. 2012 елда фондның идарә әгъзалары Казанда булып кайтып, хезмәттәшлек турында сүз куеша, нәтиҗәдә “Казан утлары”ның ноябрь саны Стәрлебаш иҗатчыларының данын бөтен татар дөньясына тарата. Былтыр исә Татарстан Язучылар берлеге рәисе Рәфис Корбан җитәкчелегендәге делегация Стәрлебашта кунак булды. Ике республика арасындагы бәйләнешләрнең тагын бер сөенечле нәтиҗәсе — Рәфгать Рысаев белән Хисаметдин Исмәгыйлевның Татарстан Язучылар берлегенә кабул ителүе.
Зур чаралар һәм әдәби кичәләр оештырудан тыш, фонд күзгә күренмәс бихисап иҗтимагый эш белән шөгыльләнә. Шунлыктан, аның юбилеен районда зур вакыйга буларак билгеләделәр.
Очрашу җитди киңәшмәдән — район Мәдәният йортында “түгәрәк өстәл” артында сөйләшүдән башланды. Зөлфия Гыйззетдинова җитәкчелегендә барган әлеге чарада районның әдәби-мәдәни хәле тикшерелде, актуаль мәсьәләләре барланды, киләчәккә планнар корылды. Киңәшмәдә Башкортстан Язучылар берлеге әгъзасы Флүр Галимов, М. Акмулла исемендәге Башкортстан дәүләт педагогия университеты профессоры, филология фәннәре докторы Илшат Насыйпов, Акмулла премиясе лауреатлары Рәфгать Рысаев, Зәки Зәйнуллин, Стәрлетамак белән Авыргазыдан “язучы-шагыйрьләр десанты” (үзләрен шулай атадылар): Земфира Муллагалиева, Варис Акбашев, Рәсим Рәхмәтуллин, Стәрлетамак язучылар оешмасы вәкилләре Асия Басыйрова, Фәрит Әхмәтов, Наилә Гыйззәтуллина, Фәүкать Котлышин; Фәйзи Гомәровның кызы Зөлфия Гомәрова, урындагы иҗатчылар Нәсимә Әхмәтова, Лилия Кәримова, Фәягөл Йосыпова, “Стәрлебаш чишмәләре” район гәзите мөхәррире Мансаф Ганиев һәм хәбәрчеләре, башка мәртәбәле кунаклар катнашты. Аларны хакимият башлыгының социаль мәсьәләләр буенча урынбасары Альбина Суфиянова сәламләде.
— Стәрлебаш язучылар оешмасы 90нчы еллар башында ук район гәзите редакциясе каршында, Фәйзи Гомәров җитәкчелегендә эшли башлаган иде, — диде үзенең чыгышында оешма рәисе Наилә Гыйззәтуллина. — Фәйзи ага безнең кебек шигырь яза башлаучыларны редакциягә чакырып, дәртләндереп, киңәшләрен биреп, кирәк чакта тәнкыйтьләп тә язганнарыбызга күзәтү ясый иде. Гәзит битләрендә билгеле шагыйрь-язучыларның язмалары белән беррәттән яшь язучыларның да иҗат җимешләре басылып чыга иде.
Наилә Кадыйр кызы җыелучыларны район Язучылар оешмасының үткәне һәм бүгенгесе белән таныштырды, көнүзәк проблемаларны атады. Җитәкчене иң нык борчыганы — оешмада яшьләрнең аз булуы. Шулай да, остазлар киләчәккә өмет белән карый: үсеп килүче буынны рухи тәрбияләү максатында ел әйләнәсенә күп иҗади кичәләр, китап туйлары уздырыла икән. Һәр кичәдә яшь каләм тибрәтүчеләрне катнаштырып, дәртләндереп торалар. Оешма әгъзалары тырышлыгы белән “Стәрлебаш балкышлары” дигән журнал чыга. Анда укучы балаларның, өлкәннәрнең иҗади эшләре бастырыла. Мәкаләләр туплауда, язмаларны эзләп, табып, тикшереп бастыруда мөхәррир Рәфгать Рысаев күп көч сала. Язучылар әледән-әле укучылар белән очраша, аларны тыңлый, киңәшләр бирә.
Тантаналы юбилей чаралары Мәдәният йортының тамаша залында дәвам итте. Җыелучыларны район хакимияте башлыгы Фәнүр Туктаров тәбрикләде, сигез китап авторы, иҗаты белән туган ягына дан җырлаучы Рәфгать Рысаевка, 75 яше белән котлап һәм эшчәнлеге өчен рәхмәт белдереп, Мактау грамотасы тапшырды. Тагын бер Мактау грамотасы Римма Хисмәтуллинага бирелде. Аны, олы хөрмәтен җиткереп, чәчәкләр бәйләме кушып, тормыш иптәше Ягъфәр бүләк итте.
— Киләчәктә дә фонд талантлы шәхесләрне, бигрәк тә яшьләрне сөендерсен иде, — дигән теләк белдерде Ягъфәр Сәягъфәр улы.
Сәхнәдә премия лауреатлары, стәрлебашлылар, кунаклар Хисмәтуллиннарның гаилә дуслары чыгыш ясады. Башкортстанның атказанган мәдәният хезмәткәрләре Флүрә Арслангулова һәм Гөлфизә Хәйруллина, Рөстәм Галиев, виртуоз-гармунчы Анатолий Тарасов, яшь җырчы Илдар Баһаветдинов, “Күндерәккәй” фольклор ансамбле, биючеләр дуэты (җитәкчесе — Әнисә Мөхәммәтҗанова), БДПУ студентлары чыгыш ясады. Җырлы-моңлы, җылы кичәне район мәдәният бүлеге начальнигы Рәүфә Галиева белән Хисаметдин Исмәгыйлев алып барды.
Икенче көнне район үзәге һәм Елембәт мәктәбе укучылары белән очрашулар узды. Мифтахетдин Акмулланың гомер юлы, ул калдырган рухи мирас, якты эзләр барланды. Бу “эзләр”, һичшиксез, яшьләребезгә якты хыялларга юл табарга ярдәм итәчәк. Тик укысыннар гына, тик матурлыкны, яхшылыкны күрә белсеннәр!