+12 °С
Яңгыр
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Мәдәният һәм сәнгать
21 гыйнвар 2016, 02:00

“Фортепиано — уен коралы гына түгел, яшәү рәвеше”

Виртуоз пианист Рөстәм Шәйхетдинов моңарда ныклы инанган.Фортепианоны иң гаҗәеп музыка коралы дип атап буладыр. Ул аерым җырчыга гына түгел, оркестрга, хәер, теләсә нинди уен коралына кушыла ала. Репертуары искиткеч киң! Аның өчен төрле дәверләрдә яшәгән бөек композиторлар музыка язган.Әлеге уен коралының чыгышын итальян Бартоломео Кристофори исеме белән бәйлиләр. 1709-11 елларда, ягъни 305 ел элек, ул беренче фортепианоны уйлап таба. Ачышын “Gravicembalo col piano e forte” дип атый, соңрак атама кыскара, “Piano forte”, тагын да вакыт узу белән бүгенге “Фортепиано” вариантында кала. Арытаба Франциядә — Жан Мариус, Германиядә Готлиб Шретер яңа коралның үз конструкцияләрен тәкъдим итә.

Башы тыгыз материал белән тышланган кечкенә агач чүкечләр кылларга кагылып чыгарган тавыш акрын (piano) гына да, көчле (forte) дә яңгыраган. Әлбәттә, ул чактагы фортепианолар бүгенгеләрдән күпкә аерылган. Кристофориның фортепианосы да төзелеше буенча бик гади бул­ган. Вакыт узган, уен коралы камилләшкән, аның төзелеше катлауланган, кыллар урнашуы үзгәргән. Әйтик, элегрәк фортепианода клавишаларга басканда чүкеч бер озынлыкта һәм калынлыкта булган кылларга гына суккан, ә тора-бара осталар чүкечләрне күчерүче педаль уйлап тапкан. Шул рәвешле, чүкечләр элеккечә өч кылга түгел, ә бер-икесенә генә суга башлаган, тавышның тембры, көче үзгәргән. Әйткәндәй, фортепианоны уйлап табу сәнгать тарихын кискен үзгәртеп җибәргән, музыкада яңа мөмкинлекләр ачкан.
Читайте нас: