Музыка тантана иткән чор

Директор вәгъдә итүенчә, театр­ның яңа 79нчы иҗат сезоны кызыклы булмакчы. Әй­тик, октябрь ахырында “Мәхәббәт турында легенда” балеты­ның премьерасы узачак. Аннары Заһир Исмәгыйлев исе­мендәге халыкара музыкант-башкаручылар конкурсына һәм композиторның 100 еллыгына багышлап куелачак “Салават Юлаев” операсына әзерлек башланачак.

“Шаляпин кичәләре” республика җитәкчесе гранты исәбенә үткәрелә. Фестиваль кысаларында узган конкурста катнашу өчен барлыгы 80 гариза бирелгән, 62 вокалист сайланган.

Әйткәндәй, матбугат конференциясе узган зал... әфли­суннар белән бизәлгән иде.

— Әфлисуннар биредә очраклы түгел, — дип моңа аңлатма бирде Илмар Рәзин улы. — “Шаляпин кичә­ләре”н ачып җибәрүче постановка — Жорж Бизеның “Кармен” операсы җы­лы яклар, Испания белән бәйле.

“Кармен” театр репертуарында күп­тәннән уйнала. Бусында тамашачыны аптыратырлык ниләр әзер­ләнгән соң?

— Чынлап та, “Кармен” белән аптырату җиңел түгел, — ди театрның баш дирижеры һәм спектакльне музыкаль яктан бизәүче Артем Макаров. — Мин бу операны бик күп куелышта күрдем, ә әлеге спектакль чынлап та бик кызыклы килеп чыкты. Труппа куел­ган максатларга иреште. Шунысы кызыклы, текст оригинал француз телендә башкарылды.

“Кармен”ны сәхнәгә Мәскәү режиссеры Дмитрий Белянушкин куйган. Ул башкару­чы­ларның сәләтен, та­машаның техник яктан катлаулылыгын һәм театрның бу авырлыкны уңыш­лы җиңеп чыга алуын билге­ләде.

— Җәмгыятьтә стереотип­лар барлыкка килеп, Карменга берьяклы мөнәсәбәт яши. Аны һәлакәткә илтүче, кайгы ки­терүче, җимерүче итеп кү­рергә гадәтләнгәннәр. Ә без Кар­мен­да лирик, трагик ноталар күрсәтергә тырыштык. Тексттан читкә тайпылмыйча, аны мәхәббәткә тартылучы ха­тын-кыз буларак ачтык. Һәм бу килеп чыкты кебек. Режиссер — рәссам кебек бит. Мин бу операны шулай күрдем.

Сәхнә декорациясен рәс­сам Александр Арефьев әзер­ләгән, костюмнар Мария Чернышева хыялы белән булдырылган.
Төп рольләрне — Кармен белән Хозены — беренче кичтә Станиславский һәм Немирович-Данченко исе­мендәге Мәс­кәү музыка театры артисты Лариса Андреева белән Екатеринбург опера һәм балет театры солисты, Башкортстан­ның атказанган артисты, Чакмагыш районының Имән­лекул авылы егете Илһам Вәлиев, икенче кичтә үзебезнең театр артистлары: солистка Любовь Буторина белән тенор Артем Голубев башкардылар.

— Башкортстан опера һәм балет театры — минем туган театрым, — диде Илһам Вә­лиев. — Беренче күз яшьләре, беренче уңыш-куанычлар Уфа театры белән бәйле. Фести­валь­нең чакырылган артистлар белән эшләү традициясенә яңадан кайтуы, яңа постановкада хезмәт­тәшлә­ремнең канатланып эшләве бик куанычлы.

Башкортстанның халык артисты Эльвира Фатыйхованың (Микаэла), Русиянең һәм Баш­кортстанның атказанган артисты Җәмил Әбделма­новның (Эскамильо), Башкорт­стан­ның атказанган артисты Владимир Копытовның (Моралес) һәм башка солистларның уйнавы да, хормейстер Александр Алексеев җитәкче­ле­гендәге хор белән балалар хор сту­дия­сендә (җитәкчесе Любовь Липатова) катнашучылар чыгышы да зур кызыксыну уятты. Опера бераз сузыл­ганрак тоелса да (өч сәгатьтән артык барды), чагулыгы һәм яңалыгы белән яраттырды.

19 сентябрьдә уфалыларга Джузеппе Вердиның “Травиата” операсы тәкъдим ителде. Анда Зур театр солисткасы, Осетиянең халык артисты Вероника Джиоева катнашты. Альфред Жермон партиясен — Илһам Вәлиев, Жорж Жермон партиясен Мәскәүнең “Яңа опера” театры солисты Василий Ладюк башкарды. 21 сентябрьдә Александр Бородинның “Князь Игорь” операсы куелды. Анда Кончак хан ролендә Башкорт­станның халык артисты Әскар Абдразаков катнашты.

20-24 сентябрьдә фестиваль кысаларында вокалистлар конкурсы уза.