+13 °С
Болытлы
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Милләт
7 август 2021, 13:04

Туган телләрне санлаштыру саклап калачак

Зилаер районында «Асылташ» башкорт мәдәнияте республика яшьләр белем бирү форумы дәвам итә.

Туган телләрне санлаштыру саклап калачак
Туган телләрне санлаштыру саклап калачак

Форумда яңгыраган темаларның берсе - туган телләрне, шул исәптән башкорт телен санлаштыру. Күгәрчен районыннан килгән Блогер Ильяс Байгускаров, туган телдә санлы технологияләр һәм интернет-контент — туган телне саклауның мөһим элементлары, дип саный.

«Без "саннар чорында" яшибез. Смартфоннар, компьютерлар, социаль челтәрләр безнең тормышка нык керде. Мәсәлән, безнең абүнәчеләребез, шул исәптән балалар да, үз телләрендә сторислар күргәндә, үзләре дә шулай эшләргә кирәклеген аңлый. Шуңа бәйле рәвештә, бездән үрнәк алалар, үзләре видеоны туган телдә урнаштыралар, яшьтәшләре арасында телне үстерәләр», — ди Ильяс.

Блогер фикеренчә, хәзерге балаларга халык эпослары мотивлары буенча, мәсәлән, Япониядә, туган телләрдәге уеннарны үстерүче стильләштерелгән мультфильмнар кирәк.

"Туган телләрне санлаштыру буенча перспектив проектлар бар, бу юнәлештә фәнни оешмалар да, волонтерлар да эшли. Без электрон сүзлекләр, санлы белем бирү проектлары, мультфильмнар һәм сериаллар барлыкка килүенең шаһитлары, мәсәлән, «Тамыр» телеканалында интернет-контент җитештерелә, блогерлар плеядасы арта. Башкорт Википедиясе, вики-волонтерлар хәрәкәте уңышлы үсә. Сөйләм синтезаторы, виртуаль ярдәмчеләр, ботлар булдыру буенча эш алып барыла. Республика халыклары телләрен үстерү һәм саклау буенча дәүләт программалары, грант ярдәме системасы эшләнгән һәм тормышка ашырыла. Башка мәсьәлә - бу проектларның барысы да төрле башкаручылар тарафыннан, еш кына параллель рәвештә тормышка ашырыла. Сыйфатны арттыру, проектлар санын арттыру өчен санлы продуктлар җитештерүгә якын килүне үзгәртергә, максатчан күрсәткечләрне конкретлаштырырга, шулай ук волонтерларга ярдәм итәргә кирәк", - дип саный Башкорстан Дәүләт җыелышы-Корылтае вице-спикеры Эльвира Аеткулова.
IT-проектларның берсенең авторы - Айгиз Кунафин һәм аның командасы моннан берничә ел элек үз башлангычы белән башкорт телен санлаштыру эшенә кереште. Бу кеше сөйләменең текстка автоматик рәвештә әйләнүе. Быел республика халкы ярдәме белән балалар башкорт теле компьютерын «укыту» өчен кирәкле тавыш базасы булдыра алдылар.

"Көндәлек тормышта тел күбрәк кулланылган саен, аның юкка чыгу куркынычы да азрак. Бу хак. Тик виртуаль ярдәмчеләрнең трендын да онытмаска кирәк. Әйтик, банкка шалтыратасың – автоматлаштырылган бот җавап бирә. Тиздән виртуаль ярдәмчеләр хезмәт күрсәтү өлкәсен генә тулыландырмаячак. Хәзер алар урыс, инглиз һәм башка телләрдә сөйләшә. Һәм ни өчен аларга башкорт телен үзләштермәскә?» - ди Айгиз.

«Асылташ» форумы кысаларында проектлар конвейеры оештырылачак. Җиңүчеләр «Асылташ» брендының партнерларыннан һәм экспертларыннан грантлар һәм остазлык ярдәме алачак.

Фото: "Башинформ"


Автор:Резида Валитова
Читайте нас: