Иске Калмаш авылында тарихи вакыйга булды – районда тәүге китапханә ачылуга 100 ел тулган көнне биредә яңа буын китапханәсе үз ишекләрен ачты. “Мәдәният” гомумдәүләт проекты кысаларында тормышка ашырылган бу проектка ярашлы, авыл китапханәсе китап сөючеләр өчен уңайлы урынга әверелде.
Заманча китапханәдә үзгә-решләр чынлап та бихисап: модельле стандартка ярашлы, бирегә килүче һәркемгә, шул исәптән сәламәтлек мөмкинлекләре чикле кешеләргә дә, гадәти хезмәтләр белән беррәттән, төрле мәгълүмати ярдәм алу мөмкинлекләре бар. Китапханәдә, шулай ук, үзаллы белем алырга һәм өстәмә һөнәри әзерлек үтәргә теләгән кешеләргә максатларын тормышка ашыру өчен зур мөмкинлекләр ачыла.
– Бүгенге көн таләпләренә җавап бирерлек мондый китапханә ачу, әлбәттә, зур финанслар таләп итә. Иске Калмаш авылындагысын модернизацияләү өчен проект кысаларында 7,5 миллион сум акча бүленде, шуның 5 миллионы – федераль казнадан. Яңарту эшләре ярты ел эчендә башкарылды. Китапханәнең берничә залы төрле төсләрдән торган бердәм киңлеккә әверелде һәм андагы зоналарны җиңел генә үзгәртү мөмкинлеге бар. Шулай ук яңа төр мәгълүмати хезмәтләр күрсәтү, очрашулар һәм конференцияләр үткәрү өчен зона, төркемләп эшләү өчен махсус урыннар да бар. Мондый ки-тапханә, әлбәттә, укучыларны җәлеп итәчәк, – ди Иске Калмаш модельле китапханәнең әйдәүче китапханәчесе Зөлфия Сәбгыянова.
Китапханәдәге һәр зонаның үз тәгаенләнеше бар: мәсә-лән, яшел зона – ял итү һәм аралашу, шулай ук, мәдәни-мәгърифәт чаралары, гаилә бәйрәмнәре үткәрү өчен тә-гаенләнә. Биредә хәтта сәхнә һәм өр-яңа музыка кораллары да бар.
Зәңгәр зона – белешмә-энциклопедия бүлеге. Анда лекцияләр, флешмоблар, виртуаль конференцияләр, “түгәрәк өстәл”ләр, шәхси китапханә проектларын оештырып була. Яңа җиһазлар нәшрият эшчәнлеген үстерү һәм басма, әсбаплар чыгаруга булышлык итә.
Балалар зонасы кызгылт сары төстә булуы белән игътибарны җәлеп итә. Биредә стеллажлар да балалар уенчыклары рәвешендә эшләнгән. Интерактив идән һәм подиум, шулай ук, китапханәчегә төрле форматтагы дәресләр үткәрергә ярдәм итәчәк.
“Милли мирас” туган якны өйрәнү музеенда авыл тарихы, халыкның көнкүреш әйберләре белән танышырга, Башкортстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, Татарстан Язучылар берлеге әгъзасы, шагыйрь һәм журналист Рим Идиятуллинның шәхси әйберләрен күрергә була. Шулай ук туку станогында келәм тукырга өйрәнергә дә мөмкин.
Иске Калмаш китапханәсендә интерактив җиһазлар да үз урынын алган. Сенсор бүлмәсендә төрле яшьтәге укучыларга, шул исәптән сәламәтлек мөмкинлекләре чикле кешеләргә рәхәтләнеп ял итү шартлары тудырылган.
Китапханә фонды 5 меңнән артык данә китап һәм журналлар белән тулыландырылган. Китап укучыларның сораулары буенча яңа әдәби әсәрләр һәм һөнәри юнәлештәге басмалар кайтарылган. Үзәк биләмәара һәм Иске Калмаш авыл китапханәләре хезмәткәрләре яңа кайтарылган китапларны эшкәртеп-чагыштыралар, алар турындагы мәгълүматларны автоматлаштырылган китапханә-мәгълүмат системасында теркиләр.
– Балалар өчен төрле авторларның чагу төсләр белән бизәлгән яңа китаплары кайтты. Кечкенә китап укучыларны 3D, 4D форматларындагы энциклопедияләр аеруча сөендерер, дип уйлыйбыз. Бу басмаларның үзенчәлеге шунда: алар тыштан гадәти кәгазьдә басылган китап кебек күренә, әмма битләренә планшетны якын китергәч, махсус кушымта китаплардагы рәсем-сурәтләрне “терелтә”. Махсус планшетлар да кайтарылды. Һәр китап чагу төсләр белән, матур итеп бизәлгән, алар балалар аңларлык җиңел тел белән язылган һәм күпсанлы кызыклы күнегүләр белән баетылган. Махсус планшет ярдәмендә карап, балалар әлеге китапларда хәрәкәтне генә күреп калмый, сурәтләрнең тавышын да ишетә, – ди Зөлфия Сәбгыянова.
Яңа технологияләр, яңа-дан-яңа мәгълүмати чаралар тормышыбызга көннән-көн ныграк үтеп керә. Кайчандыр “Интернет нигә кирәк?” – дип аны кире кагучылар да бүген заманча технологияләрнең рәхәтлеген тоеп алды һәм аларны киң куллану яклы. Иске Калмаш халкы да заманча китапханә ачылуны көтеп алган һәм алар биредәге яңа төр хезмәтләрне, югары тизлектәге Интернетны, уңайлы һәм модалы мәйданда күңелле ял итү мөмкинлекләрен бик теләп һәм шатланып файдаланырлар дип ышанасы килә.
Квалификация күтәрү һәм һөнәри белемне камилләштерү максатында Чакмагыш үзәкләштерелгән китапханәсе директоры һәм Иске Калмаш модельле китапханәсе хезмәткәрләре Русия дәүләт китапханәсендә “Мәдәният” гомумдәүләт проекты чикләрендә муниципаль модельле китапханәләр булдыру” программасы буенча дистанцион рәвештә укыган. Программа заманча санлы җәмгыятьтә китапханәчеләрдән таләп ителгән яңа компетенцияләргә, яңа ысулларга багышланган һәм теоретик кына түгел, гамәли белемнәрне үзләштерүгә юнәлтелгән. Бу яңа белем аларга көндәлек эшчәнлек барышында чишәргә туры килгән конкрет мәсьәләләр һәм проблемаларны хәл итәргә булышачак. Программа буенча уку тәмамлангач, хезмәткәрләр квалификация турында таныклыкларга ия булган.
Яңартылган китапханә Иске Калмаш авылы инфраструктурасы, районда тармакның үсешенә дә этәргеч булып тора. Китапханә үз йөзен булдырып, аны башкалардан аерып торган үзенчәлеккә ия булыр, җәмгыятьтә аның абруе үсешенә булышлык итәр, дип күзаллана. Яңа төр учреждение авыл китапханәсен районның мәдәни вакыйгалары үзәгенә әверелдерергә мөмкинлек бирәчәк, – диде Зөлфия Сәбгыянова.
Зөһрә ИСЛАМОВА әзерләде.