Сары төскә – ак юл!

– Һәр закон халыкның яшәү дәрәҗәсен яхшыртуга хезмәт итәргә тиеш, – диде Дәү­ләт җыелышы-Корылтай­ның комитет рәисе Елена Родина. – Бүген нәкъ шул хакта фикер алышачакбыз.
“Башкортстан Республикасы территориясендә халыкны пассажир автомобиле белән хезмәт­ләндерүне оештыру турында” Закон бәхәс тудырды. Аңа ярашлы, хәзер кузовы сары төскә буялган машиналар гына теркәлү үтә ала. Әйе, беренче карашка, мондый үзгә­реш хезмәтләндерү дәрәҗәсен яхшырта кебек. Әйтик, Кытай туристы Уфа аэропортына килеп төшү белән таксины бик тиз эзләп табачак. Әлбәттә, тиешле урынга барып җитүен­нән, максатына ирешүен­нән канәгать калачак. Туган ягына кайткач та Башкортстандагы такси хезмәтенең сыйфатын мактап телгә алачак. Тезелешеп торган бер төсле таксилар шәһәр йөзен дә бизи.
Ләкин хәл итәсе мәсьә­ләләр дә хәтсез икән. Беренче­дән, закон бизнеска аяк чала. Бу хакта соңгы елларда Башкортстанда теркәлгән такси машиналары саны кимү сөйли. Эшкуарларны төс куркытмый. Бер җиңел машина кузовын сарыга буяуның хакы – 50 мең сум. Билгеле, бизнесменның егерме, утыз машинасы булырга мөмкин. Аңла­шыла, “корыч ат”лар аз булса, керем дә чамалы гына. Уйлап карагыз, ун машинаны буяу – 500 мең, егерме машинаны буяу 1 миллион сумга төшә. Күре­нүенчә, күпләр, бигрәк тә яңа гына эшен ачучылар мондый чыгымнарны күтәрә алмый.
Әйе, мәшәкатьләрне киметү максатында заводтан ук таләп­ләргә туры килгән сары машиналар кайтартырга мөмкин. Мө­гаен, эре такси компания­ләре шулай эшләр дә. Ә менә ке­че һәм урта бизнес вәкил­ләренең моңа ирешә алуы шикле. Чөнки заводның ун, егерме машинаны гына сары төскә буяп чыгару белән шөгыль­ләнмәве ихтимал.
Мәсьәләнең тагын бер ягы турында да онытырга ярамый. Бүген Башкортстанда рәсми рәвештә 8890 такси теркәлгән. Бу күп түгел. Алар­ның саны ки­ме­сә дә, пассажирларны законсыз рәвештә хезмәтлән­дерү­челәр кимеми. Хәзер Интернеттан бушлай программа алып, теләсә кем таксист була ала. Бу очракта “ялган таксистларны” җавап­лылыкка тарттыру авыр. Би­редә мәсьәләнең янә бер ягы бар. Таксистның максаты – клиентны мөмкин кадәр тизрәк тиешле урынга илтеп җиткерү. Кызганычка каршы, шоферлар арасында “чәйнекләр” дә бар. Акча эш омтылучы вакытлы таксистлар юл фаҗи­гасенә тарырга мөмкин, шуңа пассажир­ларның хәвефсез­леге борчылу уята.
Һәр эшкуар салым түләргә тиеш булса да, “ялган” таксист үз теләге белән салым түлә­мәячәк. Күренүенчә, төс мәсьә­ләсе мөһим булса да, закон тудырган киртәләр дә бихисап. Депутатлар мәсьәләгә янә әйләнеп кайтып, барлык яклар­ның да ихтыяҗын күздә тотучы уртак фикергә килер дип ышаныйк.