– Һәр закон халыкның яшәү дәрәҗәсен яхшыртуга хезмәт итәргә тиеш, – диде Дәүләт җыелышы-Корылтайның комитет рәисе Елена Родина. – Бүген нәкъ шул хакта фикер алышачакбыз.
“Башкортстан Республикасы территориясендә халыкны пассажир автомобиле белән хезмәтләндерүне оештыру турында” Закон бәхәс тудырды. Аңа ярашлы, хәзер кузовы сары төскә буялган машиналар гына теркәлү үтә ала. Әйе, беренче карашка, мондый үзгәреш хезмәтләндерү дәрәҗәсен яхшырта кебек. Әйтик, Кытай туристы Уфа аэропортына килеп төшү белән таксины бик тиз эзләп табачак. Әлбәттә, тиешле урынга барып җитүеннән, максатына ирешүеннән канәгать калачак. Туган ягына кайткач та Башкортстандагы такси хезмәтенең сыйфатын мактап телгә алачак. Тезелешеп торган бер төсле таксилар шәһәр йөзен дә бизи.
Ләкин хәл итәсе мәсьәләләр дә хәтсез икән. Беренчедән, закон бизнеска аяк чала. Бу хакта соңгы елларда Башкортстанда теркәлгән такси машиналары саны кимү сөйли. Эшкуарларны төс куркытмый. Бер җиңел машина кузовын сарыга буяуның хакы – 50 мең сум. Билгеле, бизнесменның егерме, утыз машинасы булырга мөмкин. Аңлашыла, “корыч ат”лар аз булса, керем дә чамалы гына. Уйлап карагыз, ун машинаны буяу – 500 мең, егерме машинаны буяу 1 миллион сумга төшә. Күренүенчә, күпләр, бигрәк тә яңа гына эшен ачучылар мондый чыгымнарны күтәрә алмый.
Әйе, мәшәкатьләрне киметү максатында заводтан ук таләпләргә туры килгән сары машиналар кайтартырга мөмкин. Мөгаен, эре такси компанияләре шулай эшләр дә. Ә менә кече һәм урта бизнес вәкилләренең моңа ирешә алуы шикле. Чөнки заводның ун, егерме машинаны гына сары төскә буяп чыгару белән шөгыльләнмәве ихтимал.
Мәсьәләнең тагын бер ягы турында да онытырга ярамый. Бүген Башкортстанда рәсми рәвештә 8890 такси теркәлгән. Бу күп түгел. Аларның саны кимесә дә, пассажирларны законсыз рәвештә хезмәтләндерүчеләр кимеми. Хәзер Интернеттан бушлай программа алып, теләсә кем таксист була ала. Бу очракта “ялган таксистларны” җаваплылыкка тарттыру авыр. Биредә мәсьәләнең янә бер ягы бар. Таксистның максаты – клиентны мөмкин кадәр тизрәк тиешле урынга илтеп җиткерү. Кызганычка каршы, шоферлар арасында “чәйнекләр” дә бар. Акча эш омтылучы вакытлы таксистлар юл фаҗигасенә тарырга мөмкин, шуңа пассажирларның хәвефсезлеге борчылу уята.
Һәр эшкуар салым түләргә тиеш булса да, “ялган” таксист үз теләге белән салым түләмәячәк. Күренүенчә, төс мәсьәләсе мөһим булса да, закон тудырган киртәләр дә бихисап. Депутатлар мәсьәләгә янә әйләнеп кайтып, барлык якларның да ихтыяҗын күздә тотучы уртак фикергә килер дип ышаныйк.