Паспортны бер сәгатьтә алып булачак

Федераль миграция хезмә­тенең Башкортстан буенча ида­рәсе начальнигы бел­де­рүен­чә, республикага эшкә ки­лүче чит ил гражданнарының саны арта. Алар, башлыча, патент нигезендә эшкә урнаша. 2015 елның беренче яртысында, узган елның шул ук чоры белән чагыштырганда, 20 процентка күбрәк патент бирелгән. Алар саны 20 меңгә җиткән, республика бюджетына 200 миллион сум акча кергән.
Ел башында кабул ителгән законга ярашлы, патент алган чит ил гражданнары шәхси эшкуарларда да, юридик берәм­лек­ләрдә дә эшли ала. Аның хакы — аена 2 мең 800 сум тирәсе. Бирелгән патентлар саны буенча Башкортстан Идел буе федераль округында икенче урында тора.
Шул ук вакытта, квота буен­ча эшкә рөхсәт бирүче документ нигезендә 780 кеше генә хезмәт урыны тапкан. Алар, нигездә, югары квалификацияле белгечләр.
Патент нигезендә эшкә килүчеләрнең күбесе Үзбәк­станнан, алар барлык килүче­ләрнең 60 процентын тәшкил итә. Шулай ук Таҗикстан, Кыргызстаннан да күпләп киләләр. Алар, башлыча, төзелештә хезмәт сала, авыл хуҗалы­гында, урманчылыкта эшләүче­ләр дә бар. Гадәттә, алар түбән квали­фикацияле эш башкара, шуңа хезмәт хаклары да югары тү­гел.
Эшкә килүчеләр арасында миграция законнарын бозучылар да бар. Ел башыннан алар саны 16 меңгә җиткән, 680 мигрант илдән куылган, аларның күбесе төзелештә эшләгән. Африка илләреннән килгән фәхи­шә­ләр дә очрый. Аларның берсе узган елда ук кулга алынып, үзенең кайдан, кем булуын яшергәнгә күрә, әлегә кадәр рәшәткә артында көн күрә. Гомумән, мигрантлар быел 246 җинаять кылган. Аларның күбесе көнкүреш даирәсендә. Якынча шул кадәр үк чит ил гражданнары үзләре җинаять корбаны булган. Бу – республикадагы барлык җи­ная­ть эшләренең 0,4 процентын тәшкил итә. (Чагыштыру өчен: Мәскәү шәһәрендә кылынган барлык җинаятьләр­нең 23 проценты чит ил гражданнары өлешенә төшә).
Быелдан Русиягә эшкә килүче һәркем урыс телен, Русия тарихын һәм законнарны белү буенча имтихан тота. Шулай ук, алар сәламәтлеге турында белешмә дә бирергә бурычлы. Бу бигрәк тә төрле инфекция таралуга чик куя. Мәсәлән, 4 мигрант туберкулез белән чирләве аркасында яңа­дан илләренә кайтып китәргә мәжбүр булган.
Борис Гозәеров журналистлар белән очрашуда бертөр­ле номерлы паспортлар турында аңлатма да бирде.
— “Гознак” ялгышлыгы ар­ка­сында республикада 50 мең данә шундый паспорт бирел­гән, — диде ул. — Хокук саклау хезмәткәрләре аларның яртысын диярлек ачыклап, алмаштыруга иреште, әмма 30 меңгә якыны гражданнарга таралып өлгерде. Алар әлеге төп документны кулланганда ачыклана һәм миграция хезмәтенә мөрә­җәгать итүчеләр паспортны шунда ук алмаштырып алала. Әмма кайбер кеше үзенең паспорт номеры дөрес булмаганлыкны соңлап кына ачыклый, ачыкламаганнар да бар. Әлегә алар саны 10 меңгә җитә. Моның өчен 2003 елдан соң алынган паспортларны миграция хезмә­тенең теләсә кайсы бүлекчә­сендә тикшертеп алырга мөм­кин. Дубликат паспортлар бигрәк тә респуб­ликаның кө-ньяк районнарында, Салават шәһәрендә күп таралган.