ОДН дип яна йөрәк, хак арттыру кемгә кирәк?

— Бүген безнең өчен аеруча мөһим һәм җаваплы көн, — диде Елена Родина. — Мәрәҗә­гать итүчеләр белән уртак тел табып, аларны борчыган мәсьә­­ләләрне хәл итү юлларын эзләү зарур. Шул чакта гына халык, сайлаучылар ышанычын аклый алачакбыз.

Кешеләр, форсаттан файдаланып, мәсьәләне кабыргасы белән куйды. һәркем тартынып тормыйча, җанында кайнаганны әйтеп салды. Уфа­ның Р. Зорге урамында яшәүче Илфира Зарипованың мөрәҗә­гате аерым игътибарга лаек. Башкалардан аерылмалы буларак, ул чыгышын анык фактлар белән дәлилләде.

— ОДН мәсьәләсе буенча мөрәҗәгать иткән урыннардан килгән җаваплар белән килешмим, — диде Илфира Нәҗип кызы. — 2014 елның сентяб­реннән җылылык өчен тариф — 144,3, февральдән 127,6 процентка артты. 2015 елның июленнән 114 процентка үсте. Ун айда 210,5 процентка арттырылды. Җылылык исәпләге­че булганда бу кадәр арттыру урынлымы? Кызганычка каршы, әлеге соравымны тыңлау-чы да булмады. Соңгы айларда коммуналь түләүләр квитан­циясендә салкын суга ОДН бурычы да языла башлады. Андагы саннар чынбарлыкка туры килми. Бер бүлмәле фатирларга — 1, ике һәм өч бүлмә­леләргә 2 кубометр язганнар. Исәпләп карадык. Нәтиҗәләр гаҗәпләндерде. Безнең йортта 18 — бер, 36 ике һәм өч бүлмәле фатир урнашкан. Барлыгы 54 фатир килеп чыга. ОДН буенча 1 подъездны юу өчен бер айга 90 мең литр су таләп ителә. Шул ук вакытта, 5 подъездлы тугыз фатирлы йортыбыз бер айда 450 мең литр су сарыф итә. Подъездны тазартуга сарыф ителгән суның чынбарлыктагы хәлгә тәңгәл килмәве ачык күренә. Ни өчен бу мәсьәлә белән беркем дә кызыксынмый? Су “каракларын” ачыклау буенча бармакка бармак сукмыйлар.

Илфира Нәҗип кызына адреслы социаль түләү юллау тәкъдим ителде.

— Җылылык мәсьәләсендә дә аңлашылмаучанлыклар бар, — дип дәвам итте пенсио­нер. — Бер мисалга игътибар итик. “Яшел чаукалык” шифа­ханәсен җылылык белән Уфа инженер челтәрләре тәэмин итә. Тариф — 23,78. Без­не “БашРТС” җылыта. Тарифлар артыграк. Ни өчен? Компания­ләр кулланучыга җиткергәндә югалткан җылы­лык чыгымнары ни өчен безнең кесәдән каплатыла.

— Бу сорау Тарифлар буенча дәүләт комитетына, – дип җавап бирде Андрей Крылов.

— Йорттагы бер фатирда җылылык исәпләгечтә 110 күрсәткече булса, ОДН күрсәт­кече 156 тәшкил итте. Мондый күренешнең нигезе бармы? Шушымы гаделлек? Фатир янәшәсендә бюджет оешмалары, кибетләр бар. Алар су­ны, электр энергиясен, җылы­лыкны безнең йорттан алмый микән, дигән шик тә бар. Йортта яшәүчеләр исеменнән шушы аңлашылмаучанлыкларга ачыклык кертергә ярдәм итүе­гезне сорыйм, — диде Илфира Нәҗип кызы.

Кабул итүчеләр атап үтел­гән йортка комиссия белән барып, тикшерү үткәрергә вәгъдә бирде. ОДН хакының артуы­ның сәбәпләре төрле булырга мөмкин. Мисал өчен, кайбе­рәүләр исәпләгечтәге саннарны азрак язып, азрак акча түли. Салкын су исәпләгеченә магнит урнаштыручылар да үзе утырган ботакка балта чаба. Шул ук вакытта, гомумйорт исәп­ләгечендәге күрсәткечләр белән фатирларда яшәүчеләр­неке арасында аерма килеп чыга. Шул аерма фатир хуҗа­ларына ОДН рәвешендә бүлеп бирелә. Әгәр дә һәркем коммуналь түләүләрне гадел түләп барса, күңелсез хәлләрнең күзәтелмәвенә өмет зур.

Торак-коммуналь хуҗалык­ны үзгәртеп коруның төп мак­сатларының берсе — фатир хуҗаларын сакчыллыкка өйрә­тү иде. Бердәм кабул итү көне нәтиҗәләр булуын ачык күрсәт­те. Халык коммуналь түләүләр­нең нигезсез артуын исәпләп чыгарырга өйрәнгән. Димәк, идарәче компанияләргә, тармактагы хәлләр өчен җаваплы җитәкчеләргә җиң сызганып эшләргә, мәсьәләгә җитди карарга вакыт җиткәндер.