Сезнең батырлык үлемсез!

1418 көн һәм төн дәвам иткән Бөек Ватан сугышында СССРның гомуми югалтулары 26 миллион 600 мең кеше булды.

Бөек Ватан сугышының тәүге елындагы уңышсыз­лыклар, Кызыл Армиянең чиге­нүенең сәбәпләре турында билгеле сәясмән Евгений Примаков үзенең “Россия. Надежды и тревоги” дигән китабында болай дип яза: “...Ул чордагы безнең уңышсызлыкка ирешеүебезне Германия армия­сенең СССРга көтмә­гәндә һөҗүм итүе белән аңлаталар. Безнең көннәрдә “Сталин йоклап калган, разведка мәгъ­лүмат­ларына җитди игъти­бар бирмәгән, Гитлерның һөҗүм итәренә ышан­маган” дигән пропаганда клишесы кулланыла. Вакыйгаларны болай аңлату хакыйкатькә туры килми. Сатлык­җаннар һәм кайбер “тарихчылар” тарафыннан уйлап чыгырылган Гитлер Советлар Союзына түгел, ә СССР Германиягә һөҗүм иткән дигән фараз да яшәп килә. Асылда исә Сталин һәм совет иле җитәкчелеге сугышны булдырмау, аның башлану вакытын сузу өчен барлык дипломатик, сәяси ча­раларны күргән. Чөнки Кызыл Армия аңа әзер түгеллеген алар яхшы аңлаган.

Безнең ил халык һәм СССР яклы чит илләрдә яшәүчеләр “Кызыл Армия барысыннан да көчле” булуына инанган. Рәсми белдерүләрдә дә, әгәр дошман һөҗүм итсә, ул үз тер­рито­риясендә тар-мар ите­лә­чәк, безнең ил зур югалтулар кичермәячәк, дип белдерелгән. Ләкин бу тормышка ашмый. Чөнки Кызыл Армияне яңа корал белән тәэмин итү өчен вакыт җитми. 1941 елның 22 июненә Кызыл Армия автомат, зур калибрлы һәм зенитка пулеметлары белән — 30, барлык система артиллерия туплары белән — 75-95, яңа танклар белән 60 процентка гына тәэмин ителә. Яңа самолетлар 1448 берәм­лек (20 процент тирәсе), һава һө­җүменә каршы оборона гас­кәрләренең 40 полкында 1500 берәмлек иске И-15, И-16, И-153 самолетлары була, яңа самолетлар Як-1 һәм МиГ-3 бары тик 9 процент кына тәшкил итә.

Германия хәрби көчләре заманча коралланган, өстә­венә, алар, Европа илләрен басып алып, бай хәрби тәҗрибә туплаган. Басып алынган илләр сәнәгате фашистларга эшли.

Шулай итеп, сугыш башын­дагы артка чигенү, дошман­ның илнең зур тер­рито­риясенә басып керүе “Ста­линның йоклап калуы” белән аңла­тылмый, ә Германия хәрби яктан СССРдан көч­лерәк була. Әлбәттә, 30нчы еллар азагындагы репрессия­ләр дә кире йогынты ясый, армия әзер­лекле командирлар составын югалта”.

Хәтер һәм кайгы көне — 1996 елның 8 июнендә Русия Федерациясе Президенты Указы нигезендә гамәлгә куелды һәм совет халкының немец фашистларына каршы Бөек Ватан сугышы башланган көнне билгеләп үтелә.

22 июнь — Бөек Ватан сугышы мәхшәрен үткәннәр, яу кырларында башын салган миллионлаган солдатларның балалары, оныклары өчен Хәтер һәм кайгы көне. Сугыш искиткеч зур кайгы китерде, күпме кешенең язмышын сындырды, йөрәклә­ребездә уңалмас яралар калдырды... 22 июнь көнне без фронтта һәлак булганнарны, фашист лагерьларында иза чиккәннәр­не, тылда хезмәт салучыларны искә алабыз, Бөек Ватан сугышын үткәреп, Җиңү яулаганнар алдында башыбызны иябез.