— Шушындый әһәмиятле чараны үткәрү урыны итеп Дүртөйле районы очраклы сайланмады, — дип билгеләде департамент директоры Владимир Шевкопляс. — Биредә заман белән бергә атлаучы үз һөнәренең чын осталары эшли. Дүртөйле районы – имин төбәк. Монда ветеринарлар һәм район хакимияте кулга-кул тотынышып эшләү нәтиҗәсендә маллар гына түгел, кешеләр сәламәтлеге өчен дә хәвефле булган һәртөрле йогышлы авыруларга каршы ышанычлы киртә куелган.
Семинар-киңәшмәгә килүчеләр биредә алдынгы эш тәҗрибәсе белән якыннан танышты, фәһемле сөйләшүдә катнашты.
Киңәшмәнең беренче өлешендә ветеринарлар “түгәрәк өстәл” артында җыелды. Анда “Төбәккә дуңгызларның африка чумасы вирусы килеп керүен һәм таралуын кисәтү”, “Ветеринария документларын электрон рәвештә тутыру” кебек көнүзәк мәсьәләләр тикшерелде.
Илебездә, икътисади кыенлыкларга карамастан, халык хуҗалыгы маллары өчен зур куркыныч тудыручы йогышлы авыруларга каршы эш алып барылса да, әлегә эпизоотик хәл киеренке, дип билгеләнде киңәшмәдә. Быел Русия Федерациясендә дуңгызларның африка чумасы белән авыруының 167 очрагы, авыл хуҗалыгы малларының бруцеллез “эләктерүенең” 339 очрагы ачыкланган. Бу җәһәттән Башкортстан Республикасы әлегә имин төбәкләр исемлегендә. Һәрвакыт шулай булсын өчен ветеринарларга уяулыкны югалтырга ярамый, бер генә баш мал да тикшерү үткәрелми торып, республикага кертелергә тиеш түгел.
Семинар-киңәшмә ветеринария хезмәткәрләренең һөнәри бәйрәме алдыннан узды. Әйткәндәй, ул рәсми рәвештә Русиядә 2014 елда билгеләнә башлады. Чарада узган ел нәтиҗәләре барланды, яхшы күрсәткечләргә ирешүчеләргә бүләкләр, Рәхмәт хатлары, Мактау кәгазьләре тапшырылды. Республикабызның иң яхшы ветеринария учреждениесе дип Дүртөйле шәһәр һәм район ветстанциясе табылды. Аның хезмәткәрләренә Ветеринария идарәсе начальнигы Вәкил Буранбаев тантаналы рәвештә өр-яңа “Лада Гранта” автомобиле ачкычларын тапшырды.
Башкортстан Хөкүмәте Премьер-министры урынбасары Ирек Мөхәммәтдинов та, һөнәри бәйрәм белән котлап, дүртөйлелеләрнең эшенә югары бәя бирде. Район хуҗалыкларының терлекчелек продукциясе җитештерү буенча республикада алдынгылар сафында булуында ветеринария белгечләренең дә өлеше әйтеп бетергесез зур, диде ул.
Бу, һич арттырусыз, шулай. Дүртөйле районы инде күп еллар имин төбәкләр исемлегендә: биредә бруцеллез, туберкулез, дуңгызлар чумасы, себер түләмәсе һәм терлекләр өчен генә түгел, кешеләр өчен дә зур хәвеф тудыручы башка төрле авырулар теркәлми. Ике дистә елга якын Башкортстан Республикасы һәм Русия Федерациясенең атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре Илдар Казыйханов җитәкчелегендә эшләүче тату, бердәм коллективның казанышлары санап бетергесез. Мисал өчен, “Алтын көз” Русия агросәнәгать күргәзмәсендә “Йогышлы авыруларга каршы чараларны нәтиҗәле үткәргән өчен” дигән махсус дипломга һәм медальгә Дүртөйле ветеринарлары берничә тапкыр лаек булды. Республика бәйгесендә дә җиңүче исемен яулап кына тора алар. Биш дистәгә якын белгечне берләштерүче коллектив ел саен 200 меңнән артык тикшерүләр үткәрә, 300 меңгә якын эре мөгезле һәм башка төрле малларны дәвалый. Нәкъ менә Дүртөйле район һәм шәһәр ветстанциясе республикада беренче булып малларның бер-берсен җәрәхәтләү очракларын кисәтү максатында бозауларны ун көнлек чагында ук мөгезсезләндерү чарасын күрә башлады. Моның өчен үз лабораторияләрендә каустик сода ярдәмендә махсус каләм әзерләүне дә җайга салдылар. Хәзер күп районнар әлеге алдынгы тәҗрибәне куллануга кертте.
Заманча җиһазлар ярдәмендә малларның канын тикшереп, организмнарына ни җитмәвен ачыклап, шуңа ярашлы “меню”ларын макро һәм микроэлементлар белән баетуны да дүртөйлелеләр беренчеләрдән булып башлады. Уфа һәм Дүртөйле шәһәрләрендә асралучы бәйге атларының каны да монда тикшерелә. Түләүле нигездә башкарылучы бу хезмәтне күрсәтүне сорап, Дүртөйле шәһәр һәм район ветстанциясенә республикабызның күп кенә районнарыннан мөрәҗәгать итәләр. Биохимик анализатор, маллардагы теге яки бу авыруны башлангыч чорында ук ачыклап, тирәнгә җибәрми, тиз арада нәтиҗәле дәвалауга булышлык итә. Матдәләр алмашынуы бозылса да, продуктлылык кими, шуңа күрә район хуҗалыгындагы савым сыерларының каны квартал саен тикшерелеп тора. Хуҗалыклардагы мал азыгы да, тиешле тикшерү үтмичә, улакларга салынмый.
Дүртөйле шәһәр һәм район ветстанциясе коллективының республика күләмендә үткәрелгән бәйгедә “Эшләүче әниләр өчен иң яхшы оешма” исеменә лаек булуы үзе генә дә күп нәрсә хакында сөйли. Тәҗрибәле җитәкче хезмәткәрләренең мәнфәгатен һәрдаим кайгыртуының коллективның гомум эшчәнлегендә уңай нәтиҗә буларак чагылыш табуын белеп эш итә, әлбәттә. Яшь гаилә барлыкка килсә дә, юбилей булса да, сабый туса да, килешү нигезендә хезмәткәрләргә матди ярдәм күрсәтелә. Баласын беренче сыйныфка яисә югары уку йортына озатучы әти-әниләр дә, йорт төзүчеләр дә, ялгыз аналар да бу коллективта игътибардан читтә калмый.
— Районыбызда 14 токымчылык заводы эшли, — диде үз чыгышында Дүртөйле районы хакимияте башлыгы Ринат Хәйруллин. — 3,5 миллиард сумлык тулаем продуктның саллы өлеше алар тарафыннан җитештерелә.
Дүртөйле шәһәр һәм район ветстанциясе хезмәткәрләренә фидакарь хезмәтләре өчен Ринат Мәсгуть улы ихлас рәхмәт сүзләрен җиткерде, бер төркем алдынгыларга Мактау кәгазьләре тапшырды. Гомумән, бу көнне ветеринарлар берсеннән-берсе саллырак бүләкләргә лаек булды. Аларга район хакимиятенең, Башкортстан һәм Русия Авыл хуҗалыгы министрлыкларының Рәхмәт хатлары тапшырылды, кайберләренең күкрәкләрен “Башкортстанда ветеринария хезмәтен үстерүдәге өлеше өчен” дигән билге бизәде. Бөтен гомерен җиңел булмаган, үтә җаваплы һөнәргә багышлаган ветераннар да игътибар-хөрмәттән читтә калмады.
Көннең икенче яртысында семинар-киңәшмәдә катнашучыларга республиканың иң яхшы ветеринария станциясе белән якыннанрак танышу форсаты бирелде. Дүртөйле ветеринарлары биләмәсенә килеп кергәч, мондагы искитмәле тәртипкә, гөл-чәчкәгә күмелеп утыручы түтәлләргә, эчтән дә, тыштан да заман таләпләренә ярашлы итеп капиталь ремонт үткәрелгән биналарга, якты, матур бүлмәләргә сокланмый калмады кунаклар. Төрле ветеринария тикшерүләре үткәрү өчен соңгы технологияләр буенча җиһазландырылган кабинетлар, тәҗрибәләр кую максатында үстерелүче җәнлекләр асралган ярдәмчел хуҗалык, тәртип белән тутырылган документлар — һәркайсысы үрнәк алырлык дәрәҗәдә иде.
Семинар-киңәшмә анда катнашкан һәркем өчен фәһемле булды. Төрле төбәкләрдән килгән хезмәттәшләре Дүртөйле шәһәр һәм район ветстанциясенең тату, бердәм коллективының эшчәнлегенә югары бәя бирде, биредәге алдынгы алымнарны үзләрендә кулланылышка кертергә дигән ният белән таралышты.