Су исәпләгечең төзекме?

Республикада исәпләг­еч­ләрнең төзеклеген тикшерү, сафтан чыкканнарын яңага алыштыру белән Башкорт­станның Стандартлаштыру, метрология һәм тәҗрибәләр үзәге дә шөгыльләнә. Фатирда яшәүне судан башка күз алдына китерү кыен. Шуңа күрә бу юлы су мәсьәләсе белән кызыксындык. Су исәпләгеч­ләрен ничә ел саен алыштыру таләп ителә? Аларның төзек­леге ничек ачыклана? Үзәктә шул хакта сорашудан тыш, метрология буенча инженер Артур Сәетов белән бер фатирда булып, су исәпләгеч төзеклеген тикшердек.

— Исәпләгечләр “Үлчәү­ләр­нең берлеген тәэмин итү турында” Федераль законга яраш­­лы тикшерелә, — диде Үзәкнең коммуналь хезмәтләр өлкә­сендә үлчәү чараларын тикшерү бүлеге җитәкчесе Рус­лан Әхмәтҗанов. — Хөкүмәт карарына ярашлы кулланучы исәпләгечләрнең төзеклеген тикшерүне тәэмин итәргә бурычлы. Әйтик, кайнар су исәп­ләгече — дүрт ел, салкын суныкы алтын ел саен тикше­релергә тиеш. Вакыт исәплә­геч­не файдалана башлау көненнән түгел, ул җи­теш­терелгән елдан башлап са­нала. Шуңа күрә иске җи­һазны яңага алыштырганда игътибарлы булырга кирәк.

Предприятиеләр белән дә хезмәт­тәшлек итәбез. Лаборатория сүтеп алып китергән куәтле исәпләгечләрне дә тикшерергә мөмкинлек бирә. Фатирларындагы исәпләгеч-ләрнең төзеклеген тикшерү таләп ителгән уфалылар безгә мөрәҗәгать итә. Шуннан соң, белгеч, ун көн эчендә барып, җиһазны тикшерә. Гомумән, былтыр — 12294, быел тугыз айда — 6 меңнән артык кул­ланучының су исәпләгечен тикшердек. Бездән башка бу җа­ваплы эшне башкаручы шәхси компанияләр дә күп. Кызганычка каршы, аларның күпче­легенең исәпләү чараларын тикшерергә хокук бирүче аккредитациясе дә, эталон базасы да, югары квалификация­ле белгечләре дә юк. Күңелсез хәлләргә чик кую максатында, халыкны игътибарлы булырга чакырам!

Җитәкче белән саубуллашкач, тиешле адреска барып җиттек. Безне ялгыз апа каршы алды. Таныклыгын күрсәт­кәч, Артур Сәетов эшкә кереште. Иң элек фатирдагы исәпләгеч күрсәткечен фотога төшереп алды. Шуннан соң, “УПСЖ-ЗПМ” җиһазы аша су агыза башлады.

— Бер үк күләмдәге су фатирдагы исәпләгечтән дә, эталон исәпләгечтән дә үтә, – дип аңлатты ул эшеннән бүлен­мичә. — Арытаба, эталон счетчик күрсәткән нәтиҗә кулла­нучының җиһа­зы күр­сәткән нәтиҗә белән чагыштырыла. Аерма су тиз акканда — 2, акрын акканда 5 проценттан артмаска тиеш. Артса, счетчикны алыштырырга ки­ңәш ителә. Барлыгы 100 литр су сарыф ителә.

Әбекәйнең фатирында урнаштырылган һәм 2012 елда тикшерелгән булган исәпләгеч су тиз акканда – 3, акрын акканда 1,5 процент аерма күрсәтте. Нәтиҗәдә, хуҗаби­кәгә 2007 елда җитештерелгән исәпләгечне 2020 елга кадәр файдалануга хокук бирүче таныклык тапшырылды. Шул ук вакытта, ике елдан соң салкын су исәпләгечен тикшерү таләп ителәчәк. Шат хуҗабикә хез­мәт өчен нибары 388,69 сум түләп, озатып калды.

— Кайвакыт, эшне вакы­тын­да башкарырга су басы­мы­ның аз булуы комачаулый. Без эшләгән вакытта — фатир хуҗалары да эштә, алар кайтканда — эш сәгатебез чыга. Мөрәҗәгать итүчеләрнең фатирлары төрле адрес буенча урнашкан. Берсеннән икенче­се­нә барып җиткәнче вакыт үтә. Мондый киртәләргә карамастан, көненә 12-15 исәплә­геч тикшерергә өлгерәм. Гому­мән, мөрәҗәгать итүчеләрнең берсе дә игътибардан читтә калмый. Төзек исәпләгеч фатир хуҗа­ларына ярыйсы гына акчаны янда калдырырга ярдәм итә. Гадәттә, ватык исәпләгеч, суны күб­рәк исәпли башлый. Аны магнит ярдә­мендә акрынайтырга тырышу хәлне киске­нәйтә генә.

Артур Сәетов — башка адреслар буенча, мин үз юлым белән киттем. Ишет­кәннәрдән, күргәннәрдән чыгып та су исәпләгечләр төзеклеген тик­ше­­рүнең әһәмияте зур булуы ачык аңла­шыла. Акчаның һәр тиене кадерле бул­ган чорда, бу эшне озакка сузмаска кирәк...