-3 °С
Кар
Гәзиткә язылуVKOKTelegram
Барлык яңалыклар
Мәгариф
22 сентябрь 2015, 21:51

“Туган телдә белем алабыз!”

Илеш районының Иске Күктау урта мәктәбендә бу юнәлештә эш югары дәрәҗәдә оештырылган.Илеш районы мәгариф бүлегенең методик кабинеты мөдире Зинфира Минһаҗева сүзләренә караганда, бүген район мәгариф учреждениеләрендә 3748 бала белем ала. Шуларның 90 проценттан артыгы үз туган телен өйрәнә. Мәктәпләрдә башкорт, татар, мари телләре — туган тел, ә башкорт теле исә дәүләт теле буларак та укытыла. Мари теле, мисалга, Иске Күктау, Базытамак— урта, Анач, Красный Октябрь башлангыч мәктәпләрендә өйрәнелә.

Иске Күктау урта мәктә­бендә 124 бала белем ала, шуларның 6сы мәктәпнең Красный Октябрь авылындагы филиалында — башлангыч мәктәбендә укый.
—124 укучының 16сы — мари милләтеннән. Аларның барысы да Красный Октябрь авылыннан. Кызганычка каршы, мари милләтеннән булган балалар саны елдан-ел кимүгә бара. Шул сәбәпле, быелгы уку елында безнең мәктәптә мари теле 8нче сыйныфка кадәр генә өйрәнелә. Сыйныфларда укучылар саны аз булу сәбәпле, берничә сыйныфны берләш­терергә дә туры килә, — ди Иске Күк­тау урта мәктәбе директорының укыту-тәрбия эшләре буенча урынбасары Зәһинә Шәмсет-динова.
Мари теле һәм әдәбияты дәреслә­рен биредә дистә елдан артык Светлана Бәдрет­динова алып бара. Светлана Саметовна Иске Күктауга юллама буенча Бөре дәүләт педагогия институты филология факультетының мари һәм урыс бүлеген тәмамла­ган­нан соң эшкә килгән һәм гомер­леккә шушында торып калган. Бүген ул гаи­ләсе бе­лән Исән­бай авылында яши. Авылның иң булдыклы егетләренең берсе Азамат Рәгыйб улы белән өч бала тәрбияләп үсте­рәләр.
— Үземә — эш, мари милләтеннән булган балаларга үз туган телләрендә белем алырга мөмкинлек булган өчен сөенеп бетә алмыйм, — ди Светлана Бәдретдинова.
Светлана ханым, Иске Күктаудан тыш, Красный Октябрь башлангыч мәк­тәбендә дә балаларга мари телен­нән белем бирә.
— Красный Октябрь башлангыч мәктәбендә укыганда мари телендә генә сөйләшкән балалар, Иске Күк­тауда бер­ничә ай укыгач, татарча сөйлә­шергә дә өйрәнә. Аларның татар телен шулай тиз өйрә­нүенә үземнең дә исем китә. Дәресләрдә дә: ”Татар-башкортлар арасында яшәгәч, алар­ның телен белү беркайчан да зыян итмәс”, — дип һәрдаим әйтә киләм. Мәктә­бебездә һәр укучыга тигез караш булуын да ассызыклап үтәсем килә. Тагын шунысы куандыра: мари балалары мәктәп күләмендә узган барлык чараларда да бик теләп катнаша. Араларында татар телендә чат­на­тып шигырь сөйләүчеләр дә, баш­корт көйләренә сыздырып бию­челәр дә бар, — ди Светлана Саметовна.
Шунысы игътибарга лаек: Светлана Бәдретдинованың инде алмашчылары да үсеп килә. Өч ел элек Иске Күктау урта мәктәбен тәмамлаган укучысы Тамара Шәңгәрәева бүген Башкортстан дәүләт университетының Бөре филиалы филология факуль­те­тының мари теле һәм әдә­бияты, инг­лиз теле бүлегендә белем ала. Ул да, укытучысы кебек үк, мари теле һәм әдә­бияты укытучысы булып эшләргә хыяллана. Бүгенге мәктәп укучылары арасында да мари телен бик тырышып өйрәнүчеләр бар. Та­мараның ике туганнары — 8нче һәм 6нчы сыйныф укучылары Надежда һәм Ирина Шәңгә­рәевалар — нәкъ шундыйлардан. 11нче сыйныфтан Артур Байбатыров та мари телен яхшы белүе белән башкалардан аерылып тора.
— Мари теле районда берничә генә мәктәптә укытылганлыктан, уку әсбаплары, өстәмә әдәбият табу белән авырлыклар юкмы? — дип кызыксынам.
— Һич юк. Уку әсбаплары, өстәмә әдәбият белән миңа үз укытучыларым ярдәм итә. Моннан тыш, дәресләрдә Неф­текамада нәшер ителүче — “Чулман”, Мари-Элда чыгучы “Кугарня” гәзитләрендә басылып чыккан язмаларны кулланам, Интернеттан да шактый мәгълүмат алам. Бер сүз белән әйткәндә, укучыларым мари телен кызыксынып өйрәнсен өчен кулдан килгән­нең барысын да эшләргә тырышам, — ди Светлана Бәдретдинова.
“Үз туган телеңне яхшылап белми торып, башка телне тирәнтен өйрәнеп булмый”. Мишкә районының Кайрак авылында туып-үсеп, язмышын Илеш җире белән бәй­ләгән Светлана Бәд­рет­ди­нованың тормыш һәм эшчән­лек девизы шундый.
— Башкортстаныбыз — дуслык-туганлык төбәге. Республикабызда яшәү­че һәр балага үз туган телендә белем алырга мөмкинлек тудырыла, — ди ул.
Читайте нас: