“Туган телдә белем алабыз!”

Иске Күктау урта мәктә­бендә 124 бала белем ала, шуларның 6сы мәктәпнең Красный Октябрь авылындагы филиалында — башлангыч мәктәбендә укый.
—124 укучының 16сы — мари милләтеннән. Аларның барысы да Красный Октябрь авылыннан. Кызганычка каршы, мари милләтеннән булган балалар саны елдан-ел кимүгә бара. Шул сәбәпле, быелгы уку елында безнең мәктәптә мари теле 8нче сыйныфка кадәр генә өйрәнелә. Сыйныфларда укучылар саны аз булу сәбәпле, берничә сыйныфны берләш­терергә дә туры килә, — ди Иске Күк­тау урта мәктәбе директорының укыту-тәрбия эшләре буенча урынбасары Зәһинә Шәмсет-динова.
Мари теле һәм әдәбияты дәреслә­рен биредә дистә елдан артык Светлана Бәдрет­динова алып бара. Светлана Саметовна Иске Күктауга юллама буенча Бөре дәүләт педагогия институты филология факультетының мари һәм урыс бүлеген тәмамла­ган­нан соң эшкә килгән һәм гомер­леккә шушында торып калган. Бүген ул гаи­ләсе бе­лән Исән­бай авылында яши. Авылның иң булдыклы егетләренең берсе Азамат Рәгыйб улы белән өч бала тәрбияләп үсте­рәләр.
— Үземә — эш, мари милләтеннән булган балаларга үз туган телләрендә белем алырга мөмкинлек булган өчен сөенеп бетә алмыйм, — ди Светлана Бәдретдинова.
Светлана ханым, Иске Күктаудан тыш, Красный Октябрь башлангыч мәк­тәбендә дә балаларга мари телен­нән белем бирә.
— Красный Октябрь башлангыч мәктәбендә укыганда мари телендә генә сөйләшкән балалар, Иске Күк­тауда бер­ничә ай укыгач, татарча сөйлә­шергә дә өйрәнә. Аларның татар телен шулай тиз өйрә­нүенә үземнең дә исем китә. Дәресләрдә дә: ”Татар-башкортлар арасында яшәгәч, алар­ның телен белү беркайчан да зыян итмәс”, — дип һәрдаим әйтә киләм. Мәктә­бебездә һәр укучыга тигез караш булуын да ассызыклап үтәсем килә. Тагын шунысы куандыра: мари балалары мәктәп күләмендә узган барлык чараларда да бик теләп катнаша. Араларында татар телендә чат­на­тып шигырь сөйләүчеләр дә, баш­корт көйләренә сыздырып бию­челәр дә бар, — ди Светлана Саметовна.
Шунысы игътибарга лаек: Светлана Бәдретдинованың инде алмашчылары да үсеп килә. Өч ел элек Иске Күктау урта мәктәбен тәмамлаган укучысы Тамара Шәңгәрәева бүген Башкортстан дәүләт университетының Бөре филиалы филология факуль­те­тының мари теле һәм әдә­бияты, инг­лиз теле бүлегендә белем ала. Ул да, укытучысы кебек үк, мари теле һәм әдә­бияты укытучысы булып эшләргә хыяллана. Бүгенге мәктәп укучылары арасында да мари телен бик тырышып өйрәнүчеләр бар. Та­мараның ике туганнары — 8нче һәм 6нчы сыйныф укучылары Надежда һәм Ирина Шәңгә­рәевалар — нәкъ шундыйлардан. 11нче сыйныфтан Артур Байбатыров та мари телен яхшы белүе белән башкалардан аерылып тора.
— Мари теле районда берничә генә мәктәптә укытылганлыктан, уку әсбаплары, өстәмә әдәбият табу белән авырлыклар юкмы? — дип кызыксынам.
— Һич юк. Уку әсбаплары, өстәмә әдәбият белән миңа үз укытучыларым ярдәм итә. Моннан тыш, дәресләрдә Неф­текамада нәшер ителүче — “Чулман”, Мари-Элда чыгучы “Кугарня” гәзитләрендә басылып чыккан язмаларны кулланам, Интернеттан да шактый мәгълүмат алам. Бер сүз белән әйткәндә, укучыларым мари телен кызыксынып өйрәнсен өчен кулдан килгән­нең барысын да эшләргә тырышам, — ди Светлана Бәдретдинова.
“Үз туган телеңне яхшылап белми торып, башка телне тирәнтен өйрәнеп булмый”. Мишкә районының Кайрак авылында туып-үсеп, язмышын Илеш җире белән бәй­ләгән Светлана Бәд­рет­ди­нованың тормыш һәм эшчән­лек девизы шундый.
— Башкортстаныбыз — дуслык-туганлык төбәге. Республикабызда яшәү­че һәр балага үз туган телендә белем алырга мөмкинлек тудырыла, — ди ул.