Район мәгариф бүлеге туган телләрне укытуны “Башкортстан Республикасы халыклары телләре турында” Законга нигезләнеп алып бара. Гомуми белем бирү мәктәпләренең барысында да туган телләр укытыла. Башкорт теле һәм әдәбияты исә аларның һәркайсында дәүләт теле буларак керә.
Бүген районда 37 укытучы балаларга башкорт теле һәм әдәбиятыннан белем бирә. Алар арасыннан бигрәк тә район үзәгендәге 4нче, Т. Рахманов исемендәге, Этәй, М. Гәрәев исемендәге Бишкурай, Дөмәй, Исәмәт, Ишкар урта мәктәпләреннән Көнсылу Насретдинова, Гөлфая Фәхруллина, Галия Мөхәммәтова, Рәмзилә Хәдимуллина, Лариса Сәхибгәрәева, Фәнирә Зәйнетдинова, Гүзәл Садретдинова иҗади эзләнүләре, район һәм республика бәйгеләрендә зур уңышларга ирешүләре белән аерылып тора.
Ә Югары Яркәйдәге 1нче гимназиянең башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары — Галимә Галиева, Лилия Фазлыева, Светлана Ризванова, Чулпан Исламгалиева, Светлана Фәйзрахманова турында аерым әйтеп үтәсем килә. Алар район һәм республика күләмендә узган конкурсларда актив катнашып кына калмый, укучылар һәм ата-аналар белән дә тыгыз эшли, республиканың билгеле кешеләре белән даими очрашып тора, район үзәк китапханәсендә узган чараларда да актив катнаша.
Уку елы дәвамында башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары катнашлыгында төрле чаралар уза. Мисалга, шундый чараларның берсе узган уку елында Түбән Яркәй авылы лицеенда үтте. Ул “Башкорт теле һәм әдәбияты дәресләрендә электрон белем бирү ресурсларын куллану” дип аталды. Семинар барышында лицейның башкорт теле һәм әдәбияты укытучысы Резеда Хөснетдинова электрон белем бирү буенча осталык дәресе күрсәтте.
Мартта исә Уфада башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары арасында төбәкара “Ел укытучысы-2015” конкурсы үтте. Анда Үрмәт мәктәбеннән Әлмира Гыймазова катнашты һәм, уңышлы чыгыш ясап, Мәгарифне үстерү институтының һәм “Киске Өфө” гәзитенең Мактау грамоталары белән бүләкләнде.
Узган уку елында республиканың башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары арасында Башкортстанның халык шагыйре М. Кәримнең тууына 95 ел тулу уңаеннан иң яхшы методик эшләнмәгә конкурс игълан ителгән иде. Анда безнең районнан 12 укытучы катнашты. Шулар арасыннан Көнсылу Насретдинова җиңүчеләр исемлегенә керде һәм республика Мәгарифне үстерү институтының Мактау грамотасына лаек булды.
Узган уку елы башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары өчен генә түгел, аларның укучылары өчен дә нәтиҗәле булды.
ЮНЕСКО эшләре буенча Башкортстан Республикасы комитетының фәнни-ресурс үзәге базасында “Урал батыр” башкорт халык эпосын төрле телләрдә яттан сөйләү буенча V республика конкурсы узды. Анда республиканың төрле шәһәрләреннән һәм районнарыннан 500ләп укучы катнашты. Конкурс нәтиҗәләре буенча Этәй урта мәктәбеннән Эльвина Сабирова (укытучысы — Галия Мөхәммәтова) II дәрәҗә диплом һәм кыйммәтле приз белән бүләкләнде.
Җәйге каникуллар вакытында исә Бөрҗән районының “Агыйдел” сәламәтләндерү-тәрбия лагеренда узган “Урал батыр” эпосын яттан сөйләү республика яшь чәчәннәр конкурсында 1нче гимназиядән Лиана Галиуллина (укытучысы — Гөлшат Гафарова) шулай ук икенче урын алды. Алдагысыннан аермалы буларак, әлеге бәйгедә эпосны фәкать башкорт телендә яттан сөйләүчеләр катнашты.
Стәрлетамак шәһәрендә VIII “Киекбаев укулары” үтте. Анда 1нче гимназиядән Гөлнур Ибәтуллина (укытучысы — Светлана Ризванова) өченче баскычка күтәрелде.
Агымдагы елның апрелендә Бөек Җиңүнең 70 еллыгы, Русиядә һәм республикада игълан ителгән “Әдәбият елы” уңаеннан Уфада “Чиста фән” дип аталган фәнни-гамәли конференция үтте. Конкурс нәтиҗәләре буенча Исәмәт мәктәбеннән Элена Сәхибгәрәева (укытучысы — Лариса Сәхибгәрәева) “Башкорт теле һәм әдәбияты” секциясендә икенче урын алды һәм диплом белән бүләкләнде.
Моннан тыш, башкорт телен һәм әдәбиятын өйрәнүче укучылар район күләмендә узган конкурсларда да теләп катнаша һәм призлы урыннар ала. Әйтергә кирәк, башкорт теле һәм әдәбияты буенча үткәрелгән республика олимпиадаларында да район мәктәпләре укучылары ел да җиңүгә ирешә.
Йомгаклап, шуны әйтергә була: башкорт теле һәм әдәбияты укытучыларының да, алар әзерләгән укучыларның да һәртөрле конкурсларда җиңүе артында, беренче чиратта, тырышлык ята. Җиңүләр беркайчан да җиңел бирелми. Иҗади эзләнүләр генә уңышларга юл ача. Бу хакыйкатьне башкорт теле һәм әдәбияты укытучылары да яхшы аңлый. Шуңа да үз эшчәнлеген тагын да камилләштерер өчен алар кулыннан килгәннең барысын да эшләргә тырыша.
Зинфира МИНҺАҖЕВА,
Илеш районы мәгариф бүлегенең методика кабинеты мөдире.