Инновацион укыту, төпле белгечләр кирәк!

Һәр кешенең тор­мышында әти-әнисе булган кебек, мәк­тәптә белем биргән укытучылары да бар. Алар күп булса да, һәркайсы бала күңелендә үз урынын ала. Әгәр укытучы үз күңе­лендәге кояшның җы­лысын бала күңеленә бүлеп бирә алган икән, димәк, ул аны гомер буена җылытачак, ул әле башкаларга да җитәчәк.

Әйтергә кирәк, тормыш та­нымаслык булып үз­гәрсә дә, укытучының төп бурычы үзгәрми. Бүген дә илгә белемле, кешелекле, Туган илен, халкын яратучы шәхес­ләр кирәк. Андый шәхесне тәр­бияләү өчен укытучы үзе тирән гыйлемле, төпле акыллы булырга, заман белән бергә атларга тиеш.

Соңгы елларда илдә мә­гариф өлкәсенә, димәк, укытучы хезмәтенә дә игътибар арта. Яңа мәктәпләр төзүгә, булганнарын рекон­струк­цияләүгә, аларның матди-техник базасын ныгытуга, заманча җи­һазлар белән тулыландыруга федераль һәм урындагы бюджеттан акча бүленү дә укучылар һәм аларга белем бирүче укытучылар файдасына эшләнә. Укытучыларның август киңәшмәсендә республика Башлыгы Рөстәм Хәмитов билгеләп үтүенчә, ел саен республика бюджетының 30 проценты мәгариф систе­масына юнәлтелә. Соңгы биш елда гына да бу 260 миллиард сум тәшкил иткән. 2025 елга кадәр 90 меңнән артык яңа уку урыны булдыру планлаш­тырыла. Шул исәптән, булган мәктәпләргә капиталь ремонт ясау исәбенә тулысынча бер сменалы укытуга күчү бурычы куела.
Мәктәпләргә капи­таль ремонт үткәрү һәм яңаларын төзү өчен республика 2 миллиард сумнан артык акча бүлә. Федераль бюджеттан кергән өстәмә акчалар да шул максатта тотынылачак.

Киңәшмәдә билге­ләнүенчә, быел республика педагогларга һәм мәдәният хезмәт­кәр­ләренә ярдәм күр­сәтү максатыннан өстәмә 1 миллиард сум акча юллаган. Шул ук вакытта 25 район һәм шәһәрдә мәгариф учреждениесе хезмәт­кәрләренә эш хакының тиешенчә түлән­мәве һәм бу хәлне бетерү өчен хакимият башлыкларына тиз арада чаралар күрергә кирәк­леге ассызыклап үтелде.

Югары уку йортын тәмам­лаучыларның мәктәпкә эшкә барырга теләмәве, бүген исә балаларны укытырга белгечләр җитмәве аерым проблема булып тора. Мәсәлән, әлеге вакытта республикада укучыларга 38 845 педагог белем бирсә, 268 урынга белгеч таләп ителә. Бүген мәгариф учреждение­ләре математика, чит телләр, башлангыч сыйныф укы­тучылары, тәрбия­челәр, өстәмә белем бирү педагогларына кытлык кичерә. Әлбәттә, укытучы һөнәренең абруен төшермәс, яшь белгечләрне эшкә җәлеп итәр өчен байтак эшләр башкарыла. Ил күлә­мендә, республикада һөнәри конкурслар уздырыла, грантлар бирелә. Быел, мәсәлән, “Ел укытучысы” республика кон­курсы “Елның яшь укытучысы” номинациясе белән тулыландырылды.

Русия фән һәм мәгариф министры Ольга Васильева Бөтенрусия ата-аналар җые­лышында билгеләп үтүенчә, бүген тәҗрибәле укытучылар белән яшь укытучыларның өлеше беренче тапкыр процент нисбәтендә тигезләшкән. Яшь белгечләргә ярдәм итү максатында программа барлыгын, яшь укытучылар авыл мәктәбенә урнашканда эш хакының 20-25 проценты күләмендә акча бирелүен дә әйтеп үтте министр. Шулай ук “Мәгариф турындагы” Законда авыл укытучыларына торак-коммуналь хуҗалык хезмәт­ләре өчен түләү буенча компенсация каралган. Әлбәттә, авыл мәктәпләрен һәм анда эшләүче укытучыларны бор­чыган мәсьәләләр күп булуы һәм аларны кузгатырга кирәк­леге көн кебек ачык. Шуңа да тиздән авыл укытучылары съездын үткәрү планлаштырыла.

Укытучыларны тагын бер яңалык көтә: киләсе елдан педагогның һөнәри стан­дартларын кертү башланачак. Укытучы-остаз, укытучы-эксперт, укытучы ассистенты вазыйфалары барлыкка киләчәк.

Әйе, бүгенге укытучыдан туктаусыз һөнәри үсеш таләп ителә. Ул үзе укыткан укучылардан калышырга тиеш түгел, киресенчә, алда барырга тиеш. Хәзер һәр укытучыда ноутбук бар, мәктәпләр дистанцион белем бирү системасына тоташтырылган, тик һәр алтынчы педагог кына дәрестә әлеге технологияләрне даими куллана, укытучыларның 70 проценты вакыт-вакыт кына, ә калганнары бөтенләй куллан­мый. Бүген мәктәпләрнең 13 процентында гына электрон белем бирү буенча инновацион эш алып барыла. Бу эшне җанландырып җибәрү максатында быелдан башлап республика Башлыгы гранты булдырылган. Аның гомум суммасы — 30 миллион сум. Мәгариф министрлыгы белем бирү оешмаларында электрон белем бирүне үстерүгә грантлар буенча игълан иткән конкурска 95 заявка килгән. Грантлар төрле юнәлеш буенча биреләчәк.

Сүз дә юк, укытучы хезмәте авыр һәм бик җаваплы. Кайчагында аларга мәктәпне саклап калу өчен дә көрәшергә туры килә. Авылда укучылар саны азайгач, Смоленск өлкәсенең Шапы мәктәбе укытучылары, тәрбиягә ятим һәм караучысыз калган балалар алып, мәктәпне дә, авылны да саклап калган. Һәм мондый мисаллар бер генә түгел. Шулай да укыту­чыларыбыз иңендә борчулар, мәшәкатьләр азрак булып, алар һәрвакыт матур һәм шат күңелле булсын иде. Нәкъ менә бүгенгедәй, үзләренең һөнәри бәйрәмендәге кебек!