Гафури районында “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасында елның-елында актив катнашалар һәм җиңеп чыгалар. “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасы республикада 2014 елдан эшләп килә.
Гафури районының авыл биләмәләре бу проектта 2016 елдан катнаша. Шушы чорда районга 50 миллион сумнан артык инвестиция җәлеп ителгән. 2019 елда 16 авыл биләмәсенең 15е шушы программада катнашып, 13 авыл җиңеп чыккан. Шуларның алтысы төрле маркадагы техника сатып алган, калганнары учреждение-ләрне ремонтлау, төзекләндерү кебек эшләр башкарган. Былтыр исә “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасында катнашкан 15 авыл биләмәсенең унысы җиңеп чыкты. Быел да 15 биләмә катнашырга теләк белдергән. Барлык авылларда да шуңа багышланган җыелышлар үтә.
Сәетбаба авыл биләмәсенә караучы Каран Елга авылы клубы бу көнне аеруча җанлы иде. Бүген мондагы халык “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасы буенча үз ихтыярын белдерергә килде. Авыл хакимияте башлыгы Венер Кунафин, җыелучыларны сәламләп, быел әлеге программа буенча янгын сүндерү машинасы алу теләге барлыгын хәбәр итте.
“Бурдан кала, уттан калмый, дигән борынгылар. Бу — бик дөрес сүзләр. Көн саен кайдадыр янгын чыгуы, йортлар, маллар, ә иң аянычы — кешеләр янып үлү турында ишетеп торабыз. Шушы афәттән сакланыйк. Әйдәгез, быел шушы бик кирәкле техниканы сатып алыйк. Бу эштән беребез дә читтә калмыйк!” – дип бердәмлеккә чакырды башлык.
Сәетбаба авыл биләмәсе әлеге конкурста 2016 елдан катнаша. Бер елда шушы акчага авылга су үткәргәннәр, икенчесендә — трактор, өченчесендә “МТЗ” тракторына җиһазлар сатып алганнар. Әлеге техника ярдәмендә биләмәгә кергән сигез авыл җәен дә, кышын да көлеп тора. Ә менә янгын сүндерү машиналары искергән инде. Ремонтлаудан фәтва юк. Авыллар район үзәгеннән читтә урнашканлыктан, ул-бу була калса, ярдәмне дә бик озак көтәргә туры киләчәк. Шуны да әйтергә кирәк: әлеге чарага мәктәп укучылары да теләп кушылган. Алар янгын хәвефсезлеге темасына сурәтләр төшергән, шигырьләр ятлаган. Җыелышта исә биләмәнең сәнгать осталары халыкка бик матур концерт номерлары тәкъдим итте.
Чарада башлыкның тәкъдиме бертавыштан хупланды, һәр хуҗалыктан берәр мең сум акча җыю тәкъдименә дә риза булдылар. Анда Гафури белән тугандаш район булган Борайдан да кунаклар килгән иде. Алар җыелышның көйле үтүенә, халыкның активлыгына соклану белдерде һәм бик матур теләкләрен юллады.
Узган елда Ялгызкаен би-ләмәсе халык ярдәме, инициативалы төркем һәм спонсорлар тырышлыгы белән “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасы буенча кар эттерә торган җайланма һәм джойстик белән җиһазландырылган “МТЗ-82” тракторын алган. Моңа кадәр 2017 елда әлеге программа буенча сатып алынган тракторлары да бар.
“Әлеге проектның максаты — торак пунктларның проблемаларын ачыклау һәм хәл итү. Бу проблемалар су белән тәэмин итү, зур булмаган юллар, күперләр, мәдәният йортлары, яктырту, төзекләндерү, балалар мәйданчыклары һәм муниципаль берәмлекнең тиешле вәкаләтләренә караган башка мәсьәләләр белән бәйле булырга мөмкин. Бу максатларга республика бюджетыннан 1 миллион сум субсидияләр бүлеп бирелә, аларны программалар конкурсында җиңгән биләмәләр ала. 2019 елда “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасы мөмкинлекләрен киңәйтте һәм таләпләрне йомшартты: әгәр элек программада катнашу өчен урындагы бюджеттан гомум сумманың — 15, спонсорлардан — 10, халыктан 10 процентын җыярга кирәк булса, хәзер финанслау суммасы субсидия күләменең нибары 10 процентын тәшкил итә, бу эшне күпкә җиңеләйтә һәм күләмле программаларда катнашу мөмкинлеге бирә. Чөнки халык ничек кенә хупламасын, инициативалы төркем акча җыюның җиңел булмавын белә”, — дип белдерде җыелышта Ялгызкан авыл биләмәсе башлыгы Гаян Фәезов.
Чарада йорт башыннан 300әр сум җыярга килештеләр. Күпчелек “МТЗ-82” тракторы өчен экскаватор җиһазлары сатып алу өчен тавыш бирде.
Бурлы авыл биләмәсе әле-ге программада 2017 елдан катнаша. Ул елда авыл мәдәният клубына капиталь ремонт үткәргәннәр. 2019 елда янгын сүндерү депосы ремонтланган. Быел исә “МТЗ-82” тракторы сатып алмакчылар. Программаның үз кагыйдәләре бар. Биләмәдә мотлак авыл кешеләре катнашлыгында җыелыш үткәрелергә тиеш.
Биредә Бурлы авыл биләмәсенә караучы Яугилде авылында җыелышны 19 гыйнварда үткәрделәр. Бу авылда 76 йортта 268 кеше яши. Алдагы җыелышларда 140тан артык кеше катнашкан иде, йомгаклау җыенында 30 кеше булды. Әлеге тракторның бәясе — 1500000 сум. Бер миллион сумны программага ярашлы, республика Хөкүмәте бирсә, 300 мең сумын – авыл Советы, 100 меңен спонсорлар һәм тагы да 100 меңне авыл халкы үзе җыя. Трактор биләмәгә караган алты авылны да хезмәтләндерәчәк.
Җыелышны авыл биләмәсе башлыгы Азат Хәйретдинов ач-ты. Халык исеменнән староста Марат Искәндәров, авыл Советы депутаты һәм авыл фельдшеры Гөлфия Ишмөхәммәтова чыгыш ясадылар.
“Алты авылны ел әйләнәсенә, бигрәк тә карлы-буранлы көннәрдә, тәртиптә тоту җиңел түгел. Бу күләмле эшне иске генә тракторыбыз башкарып чыга алмый. Яңа “МТЗ-82” тракторы сатып алу — күптән өлгереп җиткән мәсьәлә”, — диде ул.
Аның сүзләрен һәммәсе хуплады. Җиде кешедән торган инициатив төркем төзелде. Әлеге темага багышланган рәсемнәр, такмаклар конкурсы оештырылды.
Гафури районында бай тарихлы Игенъелга авылы бар. Тезелеп киткән өч урамлы авыл хәзер Русия төбәкләрендә да яхшы билгеле. “Күркәм тәвә кошлары” фермасы аны күп җирләргә билгеле итте.
Игенъелга — 300 елга якын тарихы булган авыл. Ул үзенең уңган, бердәм халкы белән дә дан тота. Булдыклы игенъелгалылар заман белән бергә атларга тырыша. “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасы гамәлгә кергәч, Бельский авыл Советы биләмәсендә яшәүче халык аны дәррәү күтәреп алды һәм анда катнашырга карар итте.
Тәүге жыелышта ук алар трактор алу тәкъдимен кертте. Биләмә биш авылны берләштерә, алар таралып утырган, кыш көннәрендә юлларны һәм урамнарны кардан тазартып торырга кирәк. Трактор алу тәкъдимен һәркем хуплады, инициатив төркем төзелде, алар актив эш башлап җибәрде. Халыктан җыйган иганәне, спонсорлар ярдәмен, авыл биләмәсе бюджеты керткән өлешне дә кушкач, җыелган сумма трактор алырга җитте.
Бу районда иң беренче башлангычларның берсе булды. Матур итеп презентация ясап, бу хакта гәзит битләрендә дә басылгач, башкалар да актив кушылып китте. Бүген трактор ярдәмендә юллар һәрвакыт кардан вакытында тазартылып тора, авылны төзекләндерүдә дә аның өлеше зур. Тәүге җиңү башка елларда да бу программада катнашу өчен этәргеч бирде. Икенче тапкырында халык мәдәният йортына ремонт ясау тәкъдимен хуплады. Өченче тапкыр да катнашты алар бу программада. Халык та аның әһәмиятен аң-лады. Бу юлы инде роторлы картазарткыч алынды.
Менә быел да урындагы башлангычларны хуплау җыелышында халык берничә тәкъ-дим кертте: авыл клубына бильярд һәм теннис өстәлләре алу, Боланкуакта балалар һәм спорт мәйданчыгы булдыру. Боланкуак — авылга кергән җирдә бик матур урын. Җәйләрен балалар анда футбол, волейбол уйный, кышларын чаңгы-чана шуа. Тәвә кошларын күрергә килүчеләр да шунда туктап, балалары белән ял итә. Шуның өчен балалар спорт мәйдәнчыгы булдыру бик кирәк.
Халык күпчелек тавыш белән шушы тәкъдимне хуплады. Җиде кешедән торган инициатив төркем төзелде, һәр ихатадан 500әр сум акча җыю турында карар кабул ителде.
21 гыйнварда Коварды авыл биләмәсенә караучы Сабай авылында яшәүчеләрнең “Урындагы башлангычларга ярдәм” программасында катнашу буенча йомгаклау җыелышы узды. Бу төбәк шушы программада 2019 елдан уңышлы катнаша. Әйтик, 2019 елда Коварды урта гомуми белем бирү мәктәбенә 507500 сумлык компьютерлар сатып алганнар. Компьютер сыйныфын яңарту укытучыга белем бирү процессында яшь буынны укыту һәм тәрбияләүдә заманча технологияләрне нәтиҗәле кулланырга мөмкинлек бирә.
Узган елда ковардылылар әлеге программа ярдәмендә “МТЗ-82” тракторына ия булды, ул, үз чиратында, авыл биләмәсенең әһәмиятле мәсьәләләрен хәл итүдә — территорияне төзекләндерүдә, юлларны чистартуда кулланыла.
Быел Коварды авыл биләмәсенең Сабай авылында яшәүчеләр әлеге программада катнашырга карар кылды. Алар “МТЗ-82.1” тракторын тулысынча һәм нәтиҗәлерәк файдалану өчен асылмалы җиһазлар: универсаль “КУН” төягече, “ПТС-2” прицепы, кар чистарткыч ротор, чапкыч кирәк, дигән башлангыч белән чыктылар. Йомгаклау җыелышында барлык катнашучылар да әлеге башлангычны бертавыштан хуплады.
Шулай итеп, Коварды авыл биләмәсе халкы авылның матди-техник базасын яңартуга ярдәм итә һәм анда актив катнаша. Гомумән, Гафури районы халкы республика Хөкүмәтенә мондый мөмкинлек биргәне һәм ярдәме өчен рәхмәт белдерә.