-6 °С
Болытлы
Барлык яңалыклар
Юбиляр
4 октябрь 2021, 09:02
Җир улы, җир хуҗасы
Күренекле дәүләт эшлеклесе Марс Шаһиевка – 75 яшь.
Җир улы, җир хуҗасы
Республикабызның билгеле дәүләт эшлеклесе, Башкорт АССРының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре, “Почет билгесе” ордены кавалеры Марс Хызыр улы Шаһиевка 5 октябрьдә 75 яшь тула. Ул Ишембай районының Кинҗәбулат авылында Хызыр абый Һәм Фатыйха апа сигез сабыйга гомер биргән гаиләдә беренче бала булып дөньяга килгән.
Әлбәттә, авыл җирендә гаиләдә булган сигез баланы өфелдәтеп кенә үстереп булмый – аларның һәрберсенә кулларыннан килгән барлык эшләрне өйрәтергә кирәк. Бөек Ватан сугышында каты яраланып, инвалид булып кайткан Хызыр абый үз авылында өч ел чамасы колхоз рәисе булып эшли. Колхозчыларның зур ихтирамын яуларга өлгергән, эш сөючән, тик гаделлекне генә алга куйган, гади халыкка зур игътибарлы булган, туры сүзле Хызыр абый район түрәләренә бик ошап бетми. Алар тарафыннан үзенә басым ясауларын, төрле гаепләр тагарга омтылуларын сизеп, Хызыр абый хуҗалык рәисе булып калырга теләми һәм калган бөтен гомерен, хаклы ялга чыкканчы, “Башпотребсоюз” челтәрендә авыл халкын кирәкле товарлар белән тәэмин итүче экспедиторлык хезмәтенә багышлый. Ә Фатыйха апа авылда фельдшер булып эшли, гомерен урындагы халыкның сәламәтлеген саклауга багышлый.
Хызыр абый белән Фатыйха апа балаларына үзләрендә булган барлык матур сыйфатларны биреп калдыра. Аларның сигез баласы да тапшырылган эшне күңел биреп башкарырга өйрәнеп, кешеләргә игътибарлы һәм ихтирамлы, тыйнак булып үсәләр. Аерып әйтәсем килә – Шаһиевларның барлык балаларына да әти-әниләреннән, бигрәк тә Хызыр абыйдан татар-башкорт халык җырларын искиткеч моңлы, профессиональ артистлардан да уздырып башкару сәләте күчкән. Бу фикеремне алар белән аралашкан, җырларын тыңлаган һәркем раслый ала.
Әгәр гомерен сәнгать өлкәсенә багышлаган булсалар, һичшиксез, Шаһиевларның балалары югары дәрәҗәле артист та булып китәрләр иде.
Профессиональ җырчы һөнәрен тик иң кече уллары Альберт кына сайлый. Бүген ул “Башкортстан Республикасының халык артисты” дигән югары исем йөртә. Марс киләчәктә нинди һөнәр алырга дип икеләнеп торган чорда әтисе киңәш бирә: “Улым, җырлап-биеп кенә тормыш авырлыкларын җиңеп булмый, һәрбер кешегә, бигрәк тә ир затына, җәмгыятькә бик кирәк булган һөнәр, белем үзләштерергә кирәк”, — ди ул.
Әтисенең киңәшен тыңлап, Марс Стәрлетамак авыл хуҗалыгы техникумында белем алып, үзе туган авылда оештырылган колхозда хезмәт юлын зоотехник булып эшләүдән башлый. Аның дүрт энесе дә – Харис, Гали, Хәйдәр, Әхәт гомерләрен җиргә, халыкка хезмәт итүгә багышлый. Шунысына аеруча басым ясыйсы килә: аларның дүртесе дә заманында районнар җитәкчеләре булып эшләде. Хезмәтләрендә зур уңышларга ирешкән өчен Гали белән Хәйдәр –“Русиянең атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре”, ә Марс белән Харис “Башкортстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре” дигән мактаулы исемнәргә лаек булдылар.
Республикабызның авыл хуҗалыгы тармагында эшләгән җитәкче кадрларның күпчелеге белән аралашкан 84 яшьлек, шуның 60 елдан артыгын авыл тормышына багышлаган хезмәт ветераны буларак, ныклы ышаныч белән әйтә алам – Хызыр абый белән Фатыйха апа илгә, җиргә һәм халыкка тугрылыклы, кешелекле, патриот уллар үстергән. Республиканың авыл хуҗалыгы тармагында бер гаиләдән шул кадәрле эш сөючән, югары оештыру сәләте булган, көчле инициативалы, халык ихтирамын яулаган җитәкчеләр тәрбияләнгән гаиләләр тагын бар микән?!
Миңа Марс Хызыр улы белән Хәйбулла районында 1987-91 елларда эшләргә насыйп булды. Ул районга килгәнче мин анда дүрт ел эшләгән идем. КПСС өлкә комитеты боерыгы буенча мине Мәчетле райкомының беренче секретаре вазыйфасыннан бушатып, Хәйбулла районы авыл хуҗалыгын тәҗрибәле кадрлар белән тәэмин итү максатында бирегә авыл хуҗалыгы идарәсе начальнигы итеп җибәрделәр һәм мин ул бурычны 1984 елның 1 гыйнварыннан үти башладым. Ә Марс Хызыр улы 1987 елның июнь аенда КПССның Хәйбулла райкомының беренче секретаре вазыйфасына Ишембай район Советы рәисе булып эшләгән, КПСС Үзәк Комитеты каршындагы югары партия мәктәбен тәмамлаган кадр буларак килде. Электән үк республикада үткән зур чараларда очрашып, бер–беребез белән аралашып яши идек. СССР таркалганга кадәр Хәйбулла районында мин —7, Марс Хызыр улы 4 ел эшләде.
1991 елның апрелендә мине республика Авыл хуҗалыгы министрлыгына инженерлык-тәэмин итү бүлеге начальнигы итеп күчерделәр, ә Марс Хызыр улы Хәйбулла район Советы рәисе, район хакимияте башлыгы булып тагын дүрт ел эшләде. Ул районга җитәкче булып килгәннең беренче көненнән үк без үзара аңлашып, киңәшләшеп, уртак фикергә килеп эшләдек, безгә йөкләтелгән бурычны зур җаваплылык белән башкардык, дип әйтә алам. Марс Хызыр улы күп вакытын һәм көчен район халкының көнкүреш шартларын яхшыртуга, мәгариф, сәламәтлек саклау, мәдәният, төзелеш һәм башка өлкәләрдәге проблемаларны хәл итүгә багышлады.
Хәйбулла районы авыл хуҗалыгы эшчәннәренең 1984-91 елларда ирешкән кайбер күрсәткечләрен искә төшерү дә урынлы булыр. 1984 елдагы иң көчле корылыкны да исәпкә алып (ул вакытта басулардан язын чәчкән иген орлыгы күләмен дә җыеп булмады), 7 ел дәвамында Хәйбулла игенчеләре уртача һәр елны дәүләткә 80 мең тоннадан артыграк ашлык озатты. Аның 60 проценттан күбрәген югары сыйфатлы каты бодай тәшкил итте. Аграр хуҗалыкларда сарыклар саны 75 мең баштан артты. Аларның һәрберсеннән республика буенча иң зур күләмдә йон алып, илебезнең эшкәртү фабрикаларына ел саен 1780 центнер чимал тапшырылды. Сатылган сыер сөтенең майлылыгы 4 проценттан ким булмады.
Марс Хызыр улы белән Хәйбулла районында бергә эшләгән чордан бирле безнең үзара җылы мөнәсәбәтләр хәзер дә сакланып килә. Мөмкинлек булганда очрашабыз, телефон аша бер-беребезнең хәлен белешәбез. Шунысы күңелгә куаныч бирә – Хәйбулла районы халкы, бергә эшләгән хуҗалык җитәкчеләре, белгечләре һәм яшь буын вәкилләре безне онытмыйлар, очрашканда җылы каршылыйлар.
Марс Хызыр улының 75 ел гомеренең 50 елдан күбрәге тормыш иптәше Әлфия ханым белән бергә матур тормыш кочагында үтә. Татар- башкорт халкында “Ирне адәм иткән дә, әрәм иткән дә хатын”, — дигән әйтем бар. Моңа шик юк — Марсның хезмәтендә булган зур уңышлары, өч балага гомер биреп, аларны үстерүдә, дөрес тәрбия бирүдә, гаилә учагының җылысын саклауда Әлфия сеңлемнең өлеше бик зур. Ул Казан дәүләт университетын тәмамлап, бөтен гомерен балалар тәрбияләүгә багышлады, мәктәптә физика-математика фәненнән укытты. “Русиянең мәгариф отличнигы” дигән мактаулы исем йөртә. Әлфия бик уңган, кунакчыл, аз, ләкин тапкыр сүзле, якты йөзле, чын мәгънәсендә гаилә терәге, аны саклаучы һәм Марсның гомерлек тормыш таянычы булып кала. Марс Хызыр улын юбилее белән кайнар котлыйм һәм киләчәктә тормыш иптәше Әлфия белән ныклы сәламәтлектә, тигез, озын гомер кичереп, балаларының, оныкларының ихтирамын күреп яшәүләрен телим.
Зәки Кадиков,
Башкорт АССРының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре, “Почет билгесе” ордены кавалеры, КПССның ХХVI съезды делегаты.
Әлбәттә, авыл җирендә гаиләдә булган сигез баланы өфелдәтеп кенә үстереп булмый – аларның һәрберсенә кулларыннан килгән барлык эшләрне өйрәтергә кирәк. Бөек Ватан сугышында каты яраланып, инвалид булып кайткан Хызыр абый үз авылында өч ел чамасы колхоз рәисе булып эшли. Колхозчыларның зур ихтирамын яуларга өлгергән, эш сөючән, тик гаделлекне генә алга куйган, гади халыкка зур игътибарлы булган, туры сүзле Хызыр абый район түрәләренә бик ошап бетми. Алар тарафыннан үзенә басым ясауларын, төрле гаепләр тагарга омтылуларын сизеп, Хызыр абый хуҗалык рәисе булып калырга теләми һәм калган бөтен гомерен, хаклы ялга чыкканчы, “Башпотребсоюз” челтәрендә авыл халкын кирәкле товарлар белән тәэмин итүче экспедиторлык хезмәтенә багышлый. Ә Фатыйха апа авылда фельдшер булып эшли, гомерен урындагы халыкның сәламәтлеген саклауга багышлый.
Хызыр абый белән Фатыйха апа балаларына үзләрендә булган барлык матур сыйфатларны биреп калдыра. Аларның сигез баласы да тапшырылган эшне күңел биреп башкарырга өйрәнеп, кешеләргә игътибарлы һәм ихтирамлы, тыйнак булып үсәләр. Аерып әйтәсем килә – Шаһиевларның барлык балаларына да әти-әниләреннән, бигрәк тә Хызыр абыйдан татар-башкорт халык җырларын искиткеч моңлы, профессиональ артистлардан да уздырып башкару сәләте күчкән. Бу фикеремне алар белән аралашкан, җырларын тыңлаган һәркем раслый ала.
Әгәр гомерен сәнгать өлкәсенә багышлаган булсалар, һичшиксез, Шаһиевларның балалары югары дәрәҗәле артист та булып китәрләр иде.
Профессиональ җырчы һөнәрен тик иң кече уллары Альберт кына сайлый. Бүген ул “Башкортстан Республикасының халык артисты” дигән югары исем йөртә. Марс киләчәктә нинди һөнәр алырга дип икеләнеп торган чорда әтисе киңәш бирә: “Улым, җырлап-биеп кенә тормыш авырлыкларын җиңеп булмый, һәрбер кешегә, бигрәк тә ир затына, җәмгыятькә бик кирәк булган һөнәр, белем үзләштерергә кирәк”, — ди ул.
Әтисенең киңәшен тыңлап, Марс Стәрлетамак авыл хуҗалыгы техникумында белем алып, үзе туган авылда оештырылган колхозда хезмәт юлын зоотехник булып эшләүдән башлый. Аның дүрт энесе дә – Харис, Гали, Хәйдәр, Әхәт гомерләрен җиргә, халыкка хезмәт итүгә багышлый. Шунысына аеруча басым ясыйсы килә: аларның дүртесе дә заманында районнар җитәкчеләре булып эшләде. Хезмәтләрендә зур уңышларга ирешкән өчен Гали белән Хәйдәр –“Русиянең атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре”, ә Марс белән Харис “Башкортстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре” дигән мактаулы исемнәргә лаек булдылар.
Республикабызның авыл хуҗалыгы тармагында эшләгән җитәкче кадрларның күпчелеге белән аралашкан 84 яшьлек, шуның 60 елдан артыгын авыл тормышына багышлаган хезмәт ветераны буларак, ныклы ышаныч белән әйтә алам – Хызыр абый белән Фатыйха апа илгә, җиргә һәм халыкка тугрылыклы, кешелекле, патриот уллар үстергән. Республиканың авыл хуҗалыгы тармагында бер гаиләдән шул кадәрле эш сөючән, югары оештыру сәләте булган, көчле инициативалы, халык ихтирамын яулаган җитәкчеләр тәрбияләнгән гаиләләр тагын бар микән?!
Миңа Марс Хызыр улы белән Хәйбулла районында 1987-91 елларда эшләргә насыйп булды. Ул районга килгәнче мин анда дүрт ел эшләгән идем. КПСС өлкә комитеты боерыгы буенча мине Мәчетле райкомының беренче секретаре вазыйфасыннан бушатып, Хәйбулла районы авыл хуҗалыгын тәҗрибәле кадрлар белән тәэмин итү максатында бирегә авыл хуҗалыгы идарәсе начальнигы итеп җибәрделәр һәм мин ул бурычны 1984 елның 1 гыйнварыннан үти башладым. Ә Марс Хызыр улы 1987 елның июнь аенда КПССның Хәйбулла райкомының беренче секретаре вазыйфасына Ишембай район Советы рәисе булып эшләгән, КПСС Үзәк Комитеты каршындагы югары партия мәктәбен тәмамлаган кадр буларак килде. Электән үк республикада үткән зур чараларда очрашып, бер–беребез белән аралашып яши идек. СССР таркалганга кадәр Хәйбулла районында мин —7, Марс Хызыр улы 4 ел эшләде.
1991 елның апрелендә мине республика Авыл хуҗалыгы министрлыгына инженерлык-тәэмин итү бүлеге начальнигы итеп күчерделәр, ә Марс Хызыр улы Хәйбулла район Советы рәисе, район хакимияте башлыгы булып тагын дүрт ел эшләде. Ул районга җитәкче булып килгәннең беренче көненнән үк без үзара аңлашып, киңәшләшеп, уртак фикергә килеп эшләдек, безгә йөкләтелгән бурычны зур җаваплылык белән башкардык, дип әйтә алам. Марс Хызыр улы күп вакытын һәм көчен район халкының көнкүреш шартларын яхшыртуга, мәгариф, сәламәтлек саклау, мәдәният, төзелеш һәм башка өлкәләрдәге проблемаларны хәл итүгә багышлады.
Хәйбулла районы авыл хуҗалыгы эшчәннәренең 1984-91 елларда ирешкән кайбер күрсәткечләрен искә төшерү дә урынлы булыр. 1984 елдагы иң көчле корылыкны да исәпкә алып (ул вакытта басулардан язын чәчкән иген орлыгы күләмен дә җыеп булмады), 7 ел дәвамында Хәйбулла игенчеләре уртача һәр елны дәүләткә 80 мең тоннадан артыграк ашлык озатты. Аның 60 проценттан күбрәген югары сыйфатлы каты бодай тәшкил итте. Аграр хуҗалыкларда сарыклар саны 75 мең баштан артты. Аларның һәрберсеннән республика буенча иң зур күләмдә йон алып, илебезнең эшкәртү фабрикаларына ел саен 1780 центнер чимал тапшырылды. Сатылган сыер сөтенең майлылыгы 4 проценттан ким булмады.
Марс Хызыр улы белән Хәйбулла районында бергә эшләгән чордан бирле безнең үзара җылы мөнәсәбәтләр хәзер дә сакланып килә. Мөмкинлек булганда очрашабыз, телефон аша бер-беребезнең хәлен белешәбез. Шунысы күңелгә куаныч бирә – Хәйбулла районы халкы, бергә эшләгән хуҗалык җитәкчеләре, белгечләре һәм яшь буын вәкилләре безне онытмыйлар, очрашканда җылы каршылыйлар.
Марс Хызыр улының 75 ел гомеренең 50 елдан күбрәге тормыш иптәше Әлфия ханым белән бергә матур тормыш кочагында үтә. Татар- башкорт халкында “Ирне адәм иткән дә, әрәм иткән дә хатын”, — дигән әйтем бар. Моңа шик юк — Марсның хезмәтендә булган зур уңышлары, өч балага гомер биреп, аларны үстерүдә, дөрес тәрбия бирүдә, гаилә учагының җылысын саклауда Әлфия сеңлемнең өлеше бик зур. Ул Казан дәүләт университетын тәмамлап, бөтен гомерен балалар тәрбияләүгә багышлады, мәктәптә физика-математика фәненнән укытты. “Русиянең мәгариф отличнигы” дигән мактаулы исем йөртә. Әлфия бик уңган, кунакчыл, аз, ләкин тапкыр сүзле, якты йөзле, чын мәгънәсендә гаилә терәге, аны саклаучы һәм Марсның гомерлек тормыш таянычы булып кала. Марс Хызыр улын юбилее белән кайнар котлыйм һәм киләчәктә тормыш иптәше Әлфия белән ныклы сәламәтлектә, тигез, озын гомер кичереп, балаларының, оныкларының ихтирамын күреп яшәүләрен телим.
Зәки Кадиков,
Башкорт АССРының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре, “Почет билгесе” ордены кавалеры, КПССның ХХVI съезды делегаты.
Читайте нас:
© 2019-2024 “KizilTan” электрон басмасы элемтә, мәгълүмат технологияләре һәм киңкүләм коммуникацияләр өлкәсендә күзәтчелек буенча федераль хезмәт тарафыннан теркәлгән.
Теркәлү саны: 2019 елның 24 маендагы Эл сериясе № ФС 77-75682.
Басманың яшь категориясе 12+
___________________
Сетевое издание «KizilTan» зарегистрировано Федеральной службой по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (РОСКОМНАДЗОР)
Регистрационный номер: серия Эл № ФС 77-75682 от 24 мая 2019 г.
Возрастная категория издания 12+
Гамәлгә куючылары: Башкортстан Республикасы Матбугат һәм киңкүләм мәгълүмат чаралары агентлыгы, Башкортстан Республикасының “Республика Башкортостан” Нәшрият йорты дәүләт унитар предприятиесе.
____________________
УЧРЕДИТЕЛИ: Агентство по печати и средствам массовой информации Республики Башкортостан, Государственное унитарное предприятие Республики Башкортостан Издательский дом «Республика Башкортостан».
Баш мөхәррир Фаил Камил улы Фәтхетдинов.
Кабул итү бүлмәсе телефоны: 8 (347) 272-13-61.
___________________
Главный редактор: Фатхтдинов Фаил Камилович.
Телефон приемной: (347) 272-13-61.
Телефон
8(347)272-13-61
Электрон почта
kyzyltan@mail.ru
Адресы
450079, Уфа шәһәре, Октябрьнең 50 еллыгы урамы, 13 нче йорт
Реклама хезмәте
8(347)272-62-27
Хезмәттәшлек
8(347)272-62-27